به گزارش خبرنگار گروه "رسانههای دیگر" خبرگزاری تسنیم، در روزهای اخیر رسانههای ترکیه از منظرهای مختلفی به سفر نخست وزیر این کشور به آمریکا پرداختهاند. اوباما در دیدار با اردوغان، ضمن تأیید وجود دو گزینه سیاسی و نظامی برای بحران سوریه، به چالش مهم حضور سلفیها وحساسیت آن اشاره کرد: « فرمول سحر آمیزی برای برخورد با خشونت های غیرعادی و موقعیت دشواری همچون سوریه وجود ندارد.» سپس به صورت تلویحی از ترکیه خواست با ابتکار عمل این مشکل را رفع کند: «ترکیه [باید] برای برونرفت از بحران سوریه گامهای مهمی بردارد.»
همین مواضع اوباما باعث شده رسانههای ترکیه حالتهای متنوعی از سیاستورزی اردوغان را پیشبینی کنند. در صورتی که اردوغان به این نتیجه برسد که با تداوم بحران به شکل کنونی، جنگ از مرزهای سوریه عبور کرده و به عراق سرایت کند؛ کل خاورمیانه گرفتار بحرانی میشود که بیش از همه به موقعیت ترکیه آسیب میزند؛ زیرا اردوغان میخواهد خود را بزرگتر و مدیر خاورمیانه نشان دهد که میتواند با سیاستورزی، چالشها را مهار کند.
از سوی دیگر تداوم وضعیت موجود، روز به روز فشارهای داخلی و خارجی را به اردوغان بیشتر میکند. فشار خارجی از این حیث افزایش مییابد که ترکیه باید هر روز اولاٌ هزینههای اقتصادی بیشتری برای حمایت از آوارگان بپردازد؛ ثانیاً هزینههای سیاسی حمایت از معارضان را بپردازد و زمانی که تندروهای سلفی اقدامات خلاف شئون انجام میدهند، هزینهها بیش از پیش افزایش مییابد.
فشارهای داخلی نیز از سه سو افزایش مییابد. از سویی گروههای مخالف اردوغان بهانه مناسبی یافتهاند تا فشار خود را به اردوغان افزایش داده و او را به ماجراجویی و شکست در تدابیر و پیشبینیها متهم سازند؛ از سوی دیگر با چالش اقلیت مؤثر علوی مواجه است که با توجه به اشتراکات مذهبی، تمایل زیادی به بشار اسد دارند. مشکل سوم اردوغان در حفظ رویکرد کنونی، چالش امنیتی است که اخیرا ترکیه با آن مواجه شده است. اردوغان مناطق مرزی و جنوبی کشورش را به جولانگاه مخالفان مسلح نظام سوریه تبدیل کرده است و همین عامل باعث کاهش ضریب امنیتی این منطقه شده است و در نتیجه امکان عملیاتهای خرابکاری از سوی هر گروهی افزایش یافته است.
با توجه به موارد فوق، اردوغان باید گامهای جدی برای برونرفت بردارد. اما معادلات سوریه چگونه تغییر خواهند کرد؟ بسیاری پیشبینی میکردند اردوغان در صدد ترغیب واشنگتن به دخالت نظامی است؛ در حالی که اوباما صراحتاً این گزینه را تضعیف کرده است. مهمترین چالش اوباما برای پرهیز از ورود به نزاع نظامی در سوریه، نگرانی بابت گروههای تروریست و تندروی سلفی است.
اردوغان دو روز پیش از سفر به واشنگتن گفته بود: «واشنگتن در اعلام تروریست بودن جبهه النصره عجله کرد!» اما در روزهای اخیر، سکوت را رویه خود قرار داده است. زمانی که اوباما نسبت به فعالیت تروریستها هشدار میداد، اردوغان واکنشی از خود نشان نداد. اردوغان در رویکردی کاملاً متفاوت نسبت به گذشته اعلام کرد: «پایان دادن به این روند خونبار در سوریه و تامین خواسته مشروع مردم با ایجاد دولت جدید، دو حوزه است که ما در آن با آمریکا کاملا اتفاق نظر داریم.»
به اعتقاد برخی تحلیلگران ترکیه، اردوغان بازی جدید خود را در میدان «جبهه النصره» کلید خواهد زد. این گروه از سویی با تندرویهای خویش، هزینه سیاسی حمایت از معارضان را بالا بردهاند؛ از سوی دیگر با توجه به وجود نیروهای غیرسوری در صفوف خود، بحران سوریه را پیچیدهتر ساختهاند. همچنین این گروه، دو نکته منفی دیگر دارند که باعث میشود دنیا نسبت به ورود به بحران سوریه کاملاً بیمناک باشد. اولاً این گروه آشکارا آرمانهای خود را سلفیگرایانه معرفی کرده است و اسرائیل و غرب وحشت بسیاری از همسایگی با یک دولت سلفی دارند؛ ثانیاً این گروه به صراحت اعلام کرده در صدد «احیای خلافت اسلامی» است و در برابر صندوقهای رأی تمکین نخواهد کرد. همچنین از منظر ژئواستراتژیک، کشورهای قطر و عربستان نفوذ بیشتری بر این گروه دارند و رقبای ترکیه در آینده سوریه – در صورت سقوط کامل و قریب الوقوع اسد – محسوب میشوند.
از این رو اردوغان به سمت تقابل با جبهه النصره تمایل پیدا میکند. او با تقویت نیروهای میانهرو در ارتش آزاد سوریه و تاش برای تضعیف و حتی تصفیه جبهه النصره، معادلات بحران سوریه را به طور مؤثری تغییر خواهد داد. از سوی دیگر تلاش میکند روسیه را به عدم حمایت همه جانبه از اسد مجاب سازد. به نظر میرسد دور جدید فعالیتهای او نه برای گستردهتر ساختن دایره "دوستان سوریه"، بلکه از روسیه آغاز شده و به چند پایتخت عربی منتهی شود. به نظر میرسد این تغییر رویکرد، برگ موفقیت دیگری در سیاستورزی اوباما باشد؛ اما در صورتی که روسیه نیز همراهی نسبی از خود نشان دهد. در صورتی که اردوغان نتواند این پروژه را پیش ببرد، فاشر افکار عمومی بر اوباما بیشتر خواهد شد.
منبع: ایران دیپلماتیک
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.