قطبالدین صادقی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در همدان، اظهار کرد: کارگردان باید تمام اصول زیباییشناسی را شناخته و درست تعریف کند.
وی بر شناخت نحوه شکلگیری سبکها تأکید کرد و افزود: نویسنده خوب، فردی است که دستور زبان را خوب و دقیق رعایت کند، متنی که فارسی است باید به زبان و با دستور زبان فارسی نوشته شود.
استاد هنر نمایشی کشور، دوست داشتن اثر و فهم آن را از شاخصههای ضروری برای خلق یک اثر خوب برشمرد و گفت: یک کارگردان خوب باید شخصیتهای داستان را بشناسد، اگر یک افسر و سرباز داریم نمیتوان از افسر و معلم استفاده کرد باید همین افسر و سرباز را بازی کنیم تا داستان یک دست بودن خود را از دست ندهد.
وی بر تعریف دقیق شخصیتها و انتخاب سبک نیز تأکید کرد و افزود: بازیگران باید کارگردان را بپذیرند و به او اعتماد داشته باشند، در مقابل کارگردان نیز باید به بازیگر اعتماد کند، به طور مثال نقش هملت را به هر بازیگری نمیتوان داد باید با داشتن اعتماد دو سویه نمایش را پیش برد.
صادقی تصریح کرد: نکته دیگری که خیلی اهمیت دارد این است کارگردان نباید دیکتاتور باشد، باید با نرمی و شیرینی بازیگر را متقاعد کند و بازیگر نیز بپذیرد، کارگردان باید آنقدر بر کار مسلط باشد که با دلیل و منطق کار کند و چنانچه طرح پیشنهادی بازیگر از طرح کارگردان بهتر بود، باید آن را اجرا کند.
داور بیستمین جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان در ادامه بیان کرد: کارگردان بعد از خواندن نمایشنامه باید سبکشناسی کرده و دیالوگها را بفهمد، سؤالهای بالقوه درون متن و نکات گنگ را پیدا کند و بعد از این، مهمترین اصل کارگردانی به نام خلق حرکت آغاز میشود.
وی افزود: نکته اساسی در کارگردان یک اثر و مهمترین دغدغه کارگردان این است که زندگی در نمایش غایب نباشد، حرکت و خلق حرکت مهمترین ویژگی نمایش است، باید با خلق حرکت از تبدیل نمایش صحنهای یا خیابانی به نمایش رادیویی جلوگیری کرد.
صادقی، کارگردانان بزرگ را خالقان حرکت بیان کرد و گفت: همه حرکتها از موقعیتهای خاص میآید، با تغییر موقعیت حرکت نیز تغیر میکند، اولین موردی که به عنوان یک کارگردان باید به آن توجه کنیم حرکت و موقعیتشناسی است، باید تفاوت بازی گرمای 60 درجه با هوای خنک در رفتار و عمل بازیگر دیده شود و این امر وظیفه کارگردان است.
وی گفت: نیروهای متقابلی که انسان را تحت فشار قرار میدهند را موقعیت میتامند کارگردان وظیفه دارد ابتدا موقعیت را بشناسد و در کنار آن به شناخت شخصیت نیز توجه کند، چرا که شخصیت یک فرد خجالتی یا اجتماعی متفاوت است و کارگردان با داشتن شناخت از این موضوع میتوان نمایش درستی را مدیریت کند.
داور بیستمین جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان به ویژگیهای هر شخصیت در نمایش اشاره و اظهار کرد: سن و سال و فیزیک یک فرد نخستین ویژگی است و کارگردان باید به این امر توجه کند، جایگاه اجتماعی و میزان قدرت و ثروت فرد، همچنین شرایط فرهنگی و شرایط روانی همچون ترسو، شجاع، مودی یا خسیس باید مورد توجه قرار گیرد.
وی گفت: تئاتر هنری است که باید دیده شود، فقط شنیدن نیست، هنر شنیداری برای رادیو است، در تئاتر ابتدا عمل انجام میشود و سپس دیالوگ میآید و یک کارگردان خوب با توجه به این نکات میتواند نمایشی درست، منطقی و قابل فهم ارائه کند.
صادقی با بیان اینکه نهادهای فرهنگی و هنری به تئاتر کودک و نوجوان بها نمیدهند، افزود: به اندازه کافی در بعد پرورشی یعنی مسائلی غیر از بعد کلاسیک ضعیف عمل کردهاند.
وی تصریح کرد: در حال حاضر 8.5 تا 9 میلیون مخاطب کودک و نوجوان داریم که برای اینها هیچ تولید هنری دقیق و فرهنگی خاصی وجود ندارد که بتواند نیازهای آنها را پاسخ دهد، امیدوارم این جشنواره باعث شود تا انگیزه ایجاد شده و این نوع تولیدات جدی گرفته شود و گروههای فعالتری کار کنند تا بتوانند به نیازهای فرهنگی و هنری کودکان و نوجوانان جواب مناسبی بدهند.
پیشکسوت هنر نمایشی از کمبود اعتبارات بخش تئاتر انتقاد و اظهار کرد: فعالان عرصه هنر از اینکه اعتبار مشخصی به این بخش اختصاص داده نمیشود، گلهمند هستند و حق دارند، به نظر من تئاتر کودک حتی از تئاتر بزرگسالان نیز مهمتر است، چرا که بنا و زیربنای نمایشهای عمومی و ملی را باید از سن کودکی ریخت و به آنها آموزش داد.
صادقی درباره مشخصات کار کودک گفت: تئاتر کودک و نوجوان چهار ویژگی دارد، این نوع نمایش باید در جهت آموختن اندیشه باشد، پرورش احساس اهمیت چندانی ندارد، کودک به تعقل نیاز دارد، کودک باید بیاموزد که چگونه در موقعیتهای دشوار قوه تعقل و خرد خود را به کار بگیرد و برای مشکلات یاد بگیرد که بیاندیشد و خردورزی پیشه کند.
وی افزود: نکته مهمتر این است که تخیل کودک باید پرورش پیدا کند، چرا که هر اندیشه و تخیل جدید به خلاقیت نیاز دارد، متأسفانه برنامههای تلویزیونی تخیل را درون کودک از بین میبرند، تلویزیون برای هر چیزی یک تصویر نشان میدهد.
استاد هنر نمایشی کشور خاطرنشان کرد: ما در زمان مطالعه کتاب یا گوش دادن موسیقی تصاویر را خودمان خلق میکنیم، بنابراین در نمایش نیز به همین صورت عمل کنیم و قوه تخیل کودکان را فعال کرده و حرکت دهیم.
وی اضافه کرد: نکته سوم ابتکار عمل است، به کودکان بیاموزیم که به ابتکار عمل دست بزنند و از عمل نترسند، این امر نکته مهمی است و سبب میشود تا کودکان و نوجوانان منفعل نشوند و نکته چهارم راهنمایی تربیتی است، در هر کار نکات تربیتی نیز باید اعمال شود تا کودکان در مناسبات اجتماعی براساس اعتدال، احترام و تفاهم حرکت کنند.
بیستمین جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان از 24 مهرماه در همدان آغاز شده و تا 30 مهر ادامه دارد، یکی از بخشهای جنبی این جشنواره برگزاری کارگاههای آموزشی است.
انتهای پیام/ی