به گزارش خبرگزاری تسنیم از لارستان، ایران سرزمینی است که با جاذبههای گردشگری فراوان و قدمت تاریخی که هر ساله گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب میکند.
در بین آثار تاریخی موجود در کشور بازارها به عنوان مرکز حضور مردم نقش به سزایی در نمایان کردن آداب و رسوم ایران ایفا میکنند و از دیوارها گرفته تا تک تک آجرهای آن میتوانند به زبانی شیرین گذر زمان را برای بینندگان خود بازگو کنند.
ساخت «دهن شیر» از ویژگیهای معماری تاریخی لارستان بزرگ و نقاط کویری است که در لار به آن "دنشیر" و در یزد به آن "پاشیر" میگویند، این بنای منحصر به فرد در گذشته توسط افراد خیر در کنار برکههایی (آب انبارهایی) که محل سکونت مردم زیادی بوده احداث میشده است.
کاربرد اصلی "دهن شیر"
چون در قدیم امکانات سرمایشی مدرن وجود نداشته مردم برای استفاده از آب آشامیدنی خنک بنایی به صورت مایل و زیرزمینی ساخته بودند که از طریق پله به عمق برکه که آب خنکتری داشت وصل میشد، در پایینترین قسمت دنشیر شیر آبی قرار داشت که مردم از این طریق آب آشامیدنی خنک تهیه میکردند.
دهن شیرهای لارستان
از 6 دهن شیر موجود در لارستان دهن شیر شازده در محله نو، دهن شیر امامزاده در محله پاقلعه، دهن شیر قنبر علی بیگی در محله قنبربیگی تخریب شده است.
از سه دهن شیر باقی مانده دهن شیرهای تنگ خور و حاج غلامرضا معتمد در شهر قدیم لار، مشکلی از نظر بنا ندارد.
«دهن شیر» درحال نابودی بازار قیصریه لارستان
و اما دهن شیر آخر، مربوط به دهن شیر بازار قیصریه واقع در بافت تاریخی شهر لار است که به دلیل گذشت زمان آسیب فراوانی دیده و اگر برای این مهم تدبیری اندیشیده نشود، به طور قطع در آینده نزدیک تخریب و نابود میشود.
ترک خوردگی سقف، خرابی شیر تخلیه آب، فرسودگی کامل دیواره خارجی بنا از جمله مواردی است که نیاز به ترمیم دارد.
در گذشته و در روزگارانی که هنوز مردم اسیر خشم طبیعت بوده و مدام با کمآبی و خشکسالی دست و پنجه نرم میکردند و علم و قدرت ساخت سدها و آبگیرها نداشتند، دست به دامان آب انبارها و قناتها میشدند و آن را با هزاران مشقت بنا کرده و از ثمرات آن بهره میبردند.
در این روزگار نقش آثار باستانی، نقشی مهم در صنعت جذب توریسم است و با به کارگیری درست و بهرهبری مناسب از این مکانهای تاریخی میتوان سالانه درآمد بسیار خوبی برای کشور فراهم کرد.
سرزمین ایران به سبب دارا بودن پیشینه قدیمی خود و با توجه به وسعت شهرهای آن دارای اماکن تاریخی بسیاری است که یکی از این آثار، «دهن شیر» در جوار بازار تاریخی قیصریه لارستان است که 5 قرن پیش در دوران صفویه ساخته شده است.
تاریخچه دهن شیر لارستان
دهن شیر لار به شماره 12703 در سال 84 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده، اما باید گفت با وضعیت کنونی پیش آمده در آب انبار شاید چند سالی دیگر تخریب شده و در سالهای آینده به عنوان تصویری گنگ در ذهن کودکان ما باشد.
بنای "دهن شیر" به گونهای ساخته شده که با راه پلهای به طول 13 متر و قرار داشتن شیر آب در قسمت انتهایی آن، از این مکان برای برداشتن و نوشیدن آب استفاده میشده است.
در پشت این شیر آب، برکه (آب انباری) به نام چهار برکه قرار داشته که به عنوان مخزن آب از آن استفاده میشود.
انتهای پیام/ ق