به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، از جمله کسانی است که هر زمان تماس می گیری بر خلاف بسیاری دیگر از اساتید اقتصاد پاسخگوست و دلسوزانه در خصوص اقتصاد استان فارس سخن می گوید، می گوید که زمانی در پروژه های طرح اشتغال استان فارس به عنوان ناظر مرکز مطالعات اقتصادی فعالیت و در طرح آمایش نیز حضور داشته، اما عذرش را خواسته اند.
از او که در مورد حضور در صحنه های سیاسی و اظهار نظرهای اجتماعی پرسش می کنی، در جواب تربیت اساتید و مدیران آینده را اولویت کاری خود می داند و در خصوص مسائل اجتماعی هم معتقد است که هر زمان لازم باشد، اظهار نظر می کند و در خصوص بخشی دیگر از مسائل نیز که دغدغه و اولویت جامعه باشد در صورت تماس خبرنگاران پاسخگوست.
حسین مرزبان، استادیار و عضو هیئت علمی بخش اقتصاد دانشگاه شیراز درخواست ما برای بررسی صنعت فارس را پذیرفت که در ادامه گفت و گوی تفضیلی با این چهره دانشگاهی آمده است.
تسنیم: صنعت از جمله شاخص هایی است که برای توسعه و رشد اقتصادی در جوامع مختلف بسیار مورد توجه است، قاعدتا صنعت در فارس نیز دغدغه بسیاری از افراد، از مسئولان گرفته تا شهروندان جامعه را به دلیل تاثیر پذیری در بر می گیرد، به نظر شما وضعیت صنعت کشور و به عنوان جزئی از کل، وضعیت صنعت فارس چگونه است؟
مرزبان: ابتدا اجازه دهید با طرح این پرسش شروع کنیم که چگونه می توان صنعت فارس را زنده و تشویق کنیم؟ قصد کاشت و پرورش گیاهی را داشته باشیم تا از محصولش استفاده کنیم.
این گیاه برای رشد به یک سری عوامل نیاز دارد، این عوامل شامل زمین، آب و هوا به عنوان فراهم کننده فضای گیاه، نیروی کاری برای آماده سازی و برداشت محصول و عالمی به اسم دولت نیز وجود دارد که می تواند کل قضایا را به هم بریزد یا اینکه به کشاورز کمک کند و شرایط مناسبی را برای رشد گیاه فراهم کند.
در کشورهای پیشرفته دنیا، صنعت در جایی رشد کرده است که بستر مناسب پیدا شده از جمله در کشور انگلستان وقتی به انقلاب صنعتی نگاه می کنیم، این انقلاب شرایط مناسب رشد صنعت را فراهم کرده و با فراهم آمدن شرایط، بستر نیز برای رشد صنعت فراهم شد.
یکی از این شرایط، تغییر اخلاق کاتولیک با اخلاق پروتستان بود چرا که در اخلاق کاتولیک کار به دنبال دنیا بودن محسوب می شود اما در پروتستان فریضه است و هر کس بیشتر کار کند، بهتر است، بنابراین صنعتگر در محیط کار به فعالیت مشغول شد و از این کار احساس رضایتمندی بدست آورد، بنابراین صنعت قبل از اینکه انقلاب صنعتی و چهره هایی مثل نبوتن مطرح شود، به دنبال علت وقایع نمی رفت و در واقع خدمتی که نیوتن به علم کرد این بود که گفت چرا سیب به زمین می افتد و بالا نمی رود؟ یعنی دنبال علت رفت و causes را مورد توجه قرار داد.
وقتی دنبال علت می گردید، راه حل را پیدا می کنید و صنعتگر می تواند به دانشگاه آمده و پاسخ پرسش خود را در دانشگاه بیابد.
تسنیم: به نظر شما به عنوان چهره ای علمی در اقتصاد، مشکل صنعت ما چیست و چه اقدامی برای رفع این مشکل یا مشکلات می توان انجام داد؟
مرزبان: اگر شرایط محیطی مناسب و افرادی داشته باشیم که انگیزه داشته باشند؛ قوانین و مقرراتی باشند که صنعت در آن رشد کند و دولت در آن، دولتی در خدمت صنعت باشد و نه اینکه صنعت را با مانع روبرو کند، اگر این شرایط جمع شد، شرایط برای رشد صنعت فراهم می شود.
تبریز، مشهد و اصفهان جزو ایران هستند و قانون و مقررات نیز در همه جا یکی است، اما همه این استان ها در صنعت از فارس پیشی گرفتند.
صنعتگر این استان ها فرق می کند، کارمند اداری فرق می کند، اتاق بازرگانی فرق می کند و این تفاوت هاست که صنعت اصفهان آنگونه و صنعت فارس اینگونه می شود.
تسنیم: در حال حاضر ارزیابی شما به عنوان یکی از صاحب نظران اقتصادی در حوزه صنعت، از صنعت فارس چیست؟
مرزبان: اکثر واحدهای صنعتی ما تعطیل می شوند و صنایع پیشرفته و تکنولوژی (High Tech) قدیم وجود ندارند؛ متاسفانه کارخانه های ذوب آهن در فارس نداریم.
این صنایعی هم که داریم چه به سرشان آوردیم؟ چند سال پیش ها شرکت چرمینه در استان اول شد و سال بعد به کاشان رفت.
متاسفانه با شناختی که از صنعت فارس دارم، اگر صنعتگر قابلی هم پیدا شود، شرایط محیطی، فضایی و مقرراتی و اینکه باید کمکش کنیم، اگر صنعت را از بین نبرد، کمکی به آن نمی کند.
در چنین شرایطی کمتر صنایعی دیده می شود که رشد کرده و نضج بگیرد و اقدام به صدور محصولاتش به خارج از کشور کند.
تسنیم: شرایط محیطی مناسب برای ایجاد صنایع جدید یا اینکه نجات صنایع قدیم چیست؟
مرزبان: از صنعت شروع می کنیم، مهمترین عامل در زمانی که قصد راه اندازی صنعت در جایی وجود دارد، صنعت صنعتگر است، یعنی یک کننده کاری که یک تکنولوژی و فنی را بلد است و می رود به دنبال اینکه به صورت کارگاهی و ابعاد کوچک کار و با سرمایه کوچک کار کند، البته در این مرحله شرکتی نیستند و معمولا کاسب کاری و به صورت استاد و شاگردی است.
در مرحله بعد تبدیل به شرکت می شوند و از اینجاست که با دستگاه های دولتی، بانک و دستگاه هایی که به عنوان سازمان های توسعه ای می شناسیم تماس پیدا می کنند.
سازمان توسعه ای مثل شهرک های صنعتی، جهاد، صنعت و معدن، برق و آب در خدمت توسعه هستند و این سازمان ها می توانند به توسعه و بزرگ شدن صنایع کمک کنند که این کمک در قالب بخش دولتی است حال آنکه نهادهای توسعه ای بخش خصوصی مثل اتاق بازرگانی را نیز داریم.
این دو نهاد می توانند به صنعتگر و سرمایه دار کمک کنند که رشد و نضج پیدا کند و اگر هر یک از این دو بخش از سازمان های صنعتی ناقص عمل کنند نمی توانند موجب توسعه صنعت شوند.
تسنیم: راه حل چیست؟
مرزبان: برای نمونه باید شبکه بانکی نه اعتبارت ارزان، بلکه اعتبارات به موقع و بدون دردسر اعطا کند و طلب 100 نوع ضمانت نامه نمی تواند باعث رشد صنعت شود.
در سال 72 شرکت شیرازی برای رقابت با شرکت فرانسوی وجود داشت که توان علمی داشتند، اما منابع مالی نداشتند، بانک ها از این شرکت وثیقه450 میلیون تومانی طلب کرده بودند که شرکت توان پرداخت نداشت، اما با پا درمیانی بنده قرار شد به جای ملک، سفته آورند اما این اعتبار دیرهنگام دست شرکت رسید و آن شرکت نتوانست طرح مورد نظر را از آن خود کند بنابراین یک کارمند و مسئول اعتبار بانک می تواند پروژه ای را زنده کرده و یا از بین ببرد.
به اداره ای مراجعه می کند و این اداره می تواند کاری کند که صنعت سرپا بایستید یا اینکه مقطوع النسل شود، مثلا شهرک های صنعتی می توانند زمین را به قیمتی بفروشند که صنعتگر ارزان بخرد.
در حال حاضر وضعیت به گونه ایست که اگر کسی قصد راه اندازی فعالیتی را داشته باشد، زمین به اندازه ای گران است که تنها ساختمان و تجهیزات چندین میلیارد تومان هزینه دارد، باید در منطقه ویژه صنعتی زمین را به واحد اجاره دهند یا به صورت قسطی بهای زمین را از صنعتگر دریافت کنند.
به طور کلی اگر این سازمان های توسعه ای در خدمت صنعت باشند، موسسات جان می گیرند، در حال حاضر در شهرک صنعتی امکانات بسیار گران است و اگر فردی قصد راه اندازی کسب و کاری را داشته باشد، چنین امکانی ندارد و این اقدامات به تدریج علاقه به تولید را از بین می برد.
می توان اداراتی داشت که مشکل صنعتگر را حل کند، بانک همراه صنعت باشد و صنعت را تقویت کند و اعتبارات مناسب در اختیارش می گذارد و باید کاری کند که موفق باشد.
نقش سازمان های توسعه ای استان فارس بسیار مهم است، اما برخی در اختیار استان نیست، عواملی مثل قوانین و مقررات در سطح کشوری است که برخی از قوانین سبب نابودی صنعت می شوند که البته در سیاست های کلی نظام مورد توجه هستند اما باید به آنها توجه کافی داشت تا تعدد قوانین سبب پراکندگی در برنامه ها وبی ثباتی در تولیدات صنعتی نشود.
انتهای پیام/ ب