به گزارش گروه "رسانههای دیگر" خبرگزاری تسنیم، مدتی است سازمان جنگلها به فکر افتاده است که جنگلهای کشور را از بخشی از خطرات تهدیدکنندهاش رهایی بخشد. از آنجا که لبه اره تیز صنایع چوب سالهاست بر تنه این درختان مینشیند و سلولسلول این جنگلها را خوراک صنعت چوب میکند طرحی ملی با نام زراعت صنوبر آغاز شد و در سالهای گذشته توانست روزنههای امیدی جهت حراست از این میراث باارزش ملی ایجاد کند. صنایع چوب کشور که غالبا بهصورت خردهپا و بیشتر در مناطق شمالی کشور شکل گرفته است طی سه دهه گذشته توانسته ضربات جبرانناپذیری را به جنگلهای کشور وارد کند. آمارها نگرانکننده است. تنها در استان آذربایجانغربی سالانه یکمیلیونو597هزارمترمکعب چوب برداشت میشد. این فجایع اجرای طرح ملی صنوبر را برای دستگاههای مسوول از اولویت برخوردار کرد و نتیجه آن شد که با اجرای طرح مزبور، برداشتها 53درصد در این استان کاهش یافته و به 740هزارمترمکعب برسد. یعنی امروز از هر هکتار جنگل آذربایجانغربی فقط 7/0مترمکعب چوب برداشت میشود.
با تامینشدن بخشی از نیاز صنایع از طریق صنوبرهای دستکاشت، دفتر زراعت چوب سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، بسط این طرح را در دستور کار قرار داد و با ارایه تسهیلات تا سقف هفتمیلیونتومان و نرخ بهره هشتدرصد یا عرضه رایگان نهال، زراعت چوب را توسعه داد.
نگرانی دوستداران دریاچه
اما اجرای طرح کاشت صنوبر در آذربایجانغربی این نگرانی را برای دوستداران دریاچه ارومیه ایجاد کرده است که با توجه به حجم بالای مصرف آب درختان صنوبر (هشت تا 9هزارمترمکعب در هکتار) و برداشت از آبهای زیرزمینی، روند خشکیدگی دریاچه تسریع شده و در آینده کوه نمکی و بادهای شور برخاسته از آن علیه عاملان قتل دریاچه یعنی کشاورزی و باغداری وارد عمل خواهد شد. هرچند این نگرانیها که البته بیراه هم نیست وجود دارد ولی مسوولان طرح توضیحاتی دارند که میتواند تا حد زیادی قانعکننده باشد. نخستین دلیل علی پیرمرادی، مدیرکل اداره جنگلها، مراتع و آبخیزداری آذربایجانغربی آن است که زمینهای در اختیار کشاورزان اگر زیر کاشت صنوبر نرود به کشت محصولی دیگر اختصاص خواهد یافت و در هر حال مورد استفاده قرار میگیرد. مقایسه میزان آب مصرفی محصولات مختلف هم نشان میدهد که صنوبر در ردیف کممصرفترهاست. به عقیده پیرمرادی باغ سیب 12 تا 15هزارمترمکعب آب مصرف میکند و سبزی و صیفی نیز مصرف آب بالایی دارد. به این ترتیب بین محصولات، صنوبر پس از گندم مزیت آبی بالاتری دارد.
ورود پسابها به چرخه مصرف
شاید دومین توضیح پیرمرادی برای توسعه کشت صنوبر قانعکنندهتر باشد. او گفت مدتی است در حال رایزنی با دستگاههای ذیربط جهت استفاده از پسابهای شهری برای آبیاری صنوبر هستند. با توجه به اینکه تاثیر پساب بر سایر محصولات مانع از استفاده این آبها در مزارع میشود؛ کشت محصولاتی مثل گندم، صیفیجات و... با آب چاهها انجام میشود ولی با کاشت صنوبر میتوان ضمن صرفهجویی در برداشت آبهای زیرزمینی، بخشی از آبهای بلااستفاده را وارد چرخه مصرف کرد. بر این اساس رییس اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجانغربی اذعان کرد: طی مکاتبهای که با آبفای کشور انجام دادیم، آنها قول مساعدی برای آبیاری زمینهای زراعت چوب با پساب شهری دادند. در حال حاضر 200هزارهکتار زراعت چوب برنامهریزی شده است که حدود صدهزارهکتار آن میتواند توسط پسابهای شهری آبیاری شود.
رشد دوبرابری مصرف کاغذ تا سال 96
بنا به آمار انجمن کارفرمایان صنایع چوب ایران، نیاز کل صنایع چوب کشور به اوراق فشرده کاغذ 5/4میلیونمترمکعب در سال است و این نیاز در سال 1396 به 5/8 میلیونمترمکعب خواهد رسید. نیاز سالانه کشور به چوب 14میلیونمترمکعب است که هماکنون تنها پنج تا ششمیلیون مترمکعب از داخل تامین میشود، ولی بهگفته طالب امینپور، معاون جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلها و مجری طرح زراعت چوب این نیاز با زراعت چوب میتواند بهطور کامل در داخل تامین شود. وی توضیح داد: در سال 84 طرح ملی صنوبرکاری جایگزین طرح طوبی در کشور شد و ارقام اصلاحشده با بهرهوری بالا و تولید در کمترین زمان وارد کشور شد تا با کشت این محصول خودکفایی کشور در چوب رقم بخورد. این طرح برای حفظ رطوبت خاک، تلطیف وضعیت هوا، ایجاد بارشهای منطقهای و نیز افزایش درآمد کشاورزان نقش مهمی دارد.
وزارت جهادکشاورزی، مدعی است
وی درباره پارهای از مشکلات افزود: صنایع چوب باید تضمین خرید به کشاورز بدهند یا نهال رایگان در اختیارشان بگذارند، تا آنها تشویق به تولید شوند، اما این صنایع دولت را تحتفشار قرار میدهد که تعرفه واردات را صفر و صادرات را به صد برساند که اجرای آن تولید چوب را در کشور تحتتاثیر قرار میدهد. همچنین به دلیل حمایت بخش کشاورزی از محصولات زراعی و باغی طرح صنوبرکاری نمیتواند با این محصولات رقابت کند. حتی در برخی استانها روسای سازمانهای جهاد کشاورزی مانع از ارایه این طرح به بانکها میشوند و جالبتر آنکه در بسیاری از موارد وزارت جهاد کشاورزی با اجرای طرح مخالف است، زیرا معتقد است که آمارهای تولید آنها را برهم میزند. با توجه به اینکه در سالهای آینده استفاده از چوب در کشور بهشدت افزایش مییابد، باید اکنون به فکر تولید باشیم، زیرا تولید جنگلها هم در آینده با کاهش مواجه میشود، از سوی دیگر واردات هم پاسخگو نیست و عوارض قرنطینهای و انتقال بیماری آن برای کشور بسیار مضر است.
60هزار هکتار از جنگلهای آذربایجانغربی در حال نابودی است
در عین حال که سازمان جنگلها تمام تلاش خود را برای حفاظت از جنگلها به کار بسته است اما گویا بلایا تمامی ندارد و قرار است جنگلها یکی پس از دیگری به زوال رود. بعد از خشکیدگی 2/1میلیونهکتار از درختان بلوط جنگلهای البرز که دو هفته گذشته رییسجمهور را به این مناطق کشاند، اکنون 60هزار هکتار از جنگلهای آذربایجانغربی در معرض نابودی قرار گرفته است. این نابودی بهدلیل طغیان آفت جوانهخوار بلوط و موخور است که از صدهزارهکتار جنگل در استان آذربایجانغربی 50 تا 60هزارهکتار آن را نابود کرده است. جنگلهای استان آذربایجانغربی سرآغاز جنگلهای زاگرس کشور است و در صورتی که این آفت کنترل نشود، تمام جنگلهای البرز کشور را دربرمیگیرد. عامل طغیان این آفت در منطقه نیز دلایل مختلفی دارد از جمله تغییر شرایط اقلیمی، کمبود بارندگی و نبود اعتبارات و امکانات مرتبط. از یکسو میزان بارندگی در این مناطق از هزارو200میلیمتر به 700میلیمتر کاهش یافته است و از سوی دیگر میزان اعتبار مورد نیاز برای مقابله با این آفت تخصیص نمییابد. در حالی که برای مقابله حدود چهار تا پنجمیلیاردتومان نیاز است اما سال گذشته تنها یکمیلیاردتومان اعتبار تخصیص یافت.
منبع: شرق
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.