به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، روز گذشته نشست نقد و بررسی کتاب رودخوانی اثر محمدمهدی سیار با حضور مصطفی علیپور، سعید بیابانکی، سیدناصر هاشمزاده و محمدمهدی سیار در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.
مصطفی علیپور در ابتدای این نشست گفت: برخودم وظیفه میدانم که از نیماییهای آقای سیار دفاع کنم. موسسه شهرستان ادب در عرصه شعر نیمایی کارهایی را شروع کرده است چرا که شعر نیمایی محل محک شاعری است. به یاد دارم زمانی که مرحوم حاتمی از بین ما رفت، آقای ضرغامی گفتند که من او را خط مقدم مبارزه با تهاجم فرهنگی میدانستم و من هم شعر نیمایی را در این جایگاه میدانم.
وی افزود: شعر دو ساخت صورت و معنا را دارد و تمام شعرهای بزرگ باید این دوساخت را داشته باشد و یکی از دلایل ماندگاری شعرها وجود این دو ساخت است. ساخت معنا در واقع آن بخش از شعر است که در درون شعر روی میدهد که تخیل نیز دارد در حالی که باور من آن است که جوهر شعر تخیل نیست. شعر سیار این دو ویژگی را با یکدیگر داشته است. ساخت معنا عنصر دیگری هم داشته است که شاعران جوان از آن غفلت کردهاند و آن هم ابهام است. البته بسیاری این ابهام را با پیچیدگی اشتباه گرفتهاند.
علیپور ادامه داد: یکی از مولفههای مهم شعر نیمایی ابهام است و شعری که فقط شکل در آن رعایت شده باشد نیمایی نیست و خواننده هر بار که به سراغ آن شعرها برود باید معنای جدیدی را بگیرد و این معنی درست ابهام است. من از این منظر به سراغ شعر سیار رفتهام و اگر شعرهای بزرگ ابهام نداشته باشند، شعر نیستند.
گریز نیما از گذشته برای تنفر او نیست
سیدناصر هاشمزاده نویسنده و فیلمنامهنویس در ادامه این نشست گفت: یکی از ویژگیهای شعر نیمایی جستجو برای احیای یک فردیت است. اینکه انسان تا چه اندازه نباید شکل گذشته باشد و این تلاش تا چه اندازه محقق میشود، خود جای بحث دارد. گریز نیما از گذشته برای تنفر او نیست در حالی که برخی آن را از تنفر وی از گذشته میدانند.
وی افزود: عالمی که نیما تحت تاثیر آن است در شعر کمتر کسی دیده میشود و وابسته به این عالم نیست. من آثار سیار را اینگونه دیدهام که تلاش داشته تا به گذشته نقبی بزند. در گذشته یک مشخصه وجود دارد و شاعر گذشته چشم به آسمان دارد و الهاماتی که به او داده میشود همه از احوالات آسمانی میآید. اگر ما برخی از شعرها را کنار قرآن میخوانیم نشان از آن است که آن اشعار را نزدیکترین کلام به حق میدانیم.
این نویسنده ادامه داد: ما در دورهای هستیم که «من» باید جلوه کند و اگر خودم را نشان ندهم مرا رسوا میکنند چرا که نقد دوره ما نقد «عقل» است و این عقل بسیار شمشیر تیزی است و عاشقانه نیست. قدما بین خیال و وهم فرق میگذاشتند و میگفتند که توهم از حس تغذیه میکند و شاعر وقتی شاعر میشد که بر عقل و بر خیال بتازد و گرنه دچار وهم میشد. اما شاعر امروز به این تقسیمبندی قائل نیست و زمانی که آقای سیار شعر نو میگوید نشان از حضور او در این برزخ است و میخواهد بچرخد.
هاشمزاده تصریح کرد: ممکن است که ما برای حضرت زینب(سلام الله علیهاا) شعر بگوییم اما این نیاز ما است و من شعرهای سیار را پر از نیاز دیدم. این جوان تشنه شعر است. من این تشنگی را در شعر او دیدم و این تشنگی بسیار مفید و مقدس است. همچنین تازگی شعر هم یکی از ویژگیهای شعر سیار است. من آن زمانی که اوزان شعر نیمایی سیار من را آرام آرام به سمت مرثیه میبرد بسیار لذت بردم.
غزلیات سیار حاصل غور در جهان است/برخی خوانندگان به غزلهای عاطفی، لایکی و فیسبوکی عادت کردهاند
سعید بیابانکی، شاعر نیز در ادامه این نشست گفت: کتاب رودخوانی آقای سیار در میان همنسلان او کتاب خوب و اثربخشی است و به مجموعه رباعیات خیام شباهت دارد. ما با شاعری مواجهیم که با پرسشهای بزرگی روبهرو است. در این کتاب سوالها و پرسشهایی مستند آمده است. ما با شاعری مواجهیم که جستجوگر است و از سر تعقل و تفکر به شعر روی آورده است. غزلهای این کتاب از میان باقی شعرها بسیار خود را نشان میدهد و بهشکلی نوشته است که ما تصور میکنیم با دو شاعر رو به رو هستیم.
وی افزود: در این سالها جنس اصلی خریدار کمتر و جنس بدل فروش بیشتری دارد. مثلا کسی که صدای فردوسیپور را تقلید میکند چند برابر فردوسیپور درآمد دارد و همینطور شاعری که ادای شاعر دیگری را در میآورد بیشتر مطرح است. من از این خوشحالم که آقای سیار از هیچ شاعری تقلید نمیکند و شعرهای ویژگیهای بسیاری را دارد.
این شاعر ادامه داد: غزلهای این مجموعه بسامدهای قابل توجهی دارد و اگر ادامه داشته باشد سبک میسازد. سبکی که پشت خود خردورزی را داشته باشد بسیار دشوار است و آنچه که سیار را شاخص کرده است هم این مسئله است. غزلها و اصطلاحات متفاوتی که سیار در شعر خود استفاده میکند من را به یاد شهریار میاندازد. غزلهای این کتاب حاصل غور در جهان است و از سر تفنن سروده نشده است.
شاعر مجموعه شعر «نامههای کوفی» با اشاره به اینکه خوانندگان کنونی عادت به خواندن شعر تقلبی کردهاند، گفت: اینروزها بسیاری از خوانندگان شعرها به غزلهای عاطفی، لایکی و فیسبوکی عادت کردهاند و به اینگونه شعرها اقبالی ندارند. من در جایی از اینگونه شعرها به نام غزلهای دختران دبیرستانی اسم بردم. پس با این شرایط شعر هرچقدر که پرمغزتر باشد مخاطب اندکی دارد. همین که شاعر این کتاب بدنبال سلیقه مخاطب نبوده کار بسیار خوبی را کرده است و همین که آقای سیار برخلاف آنهایی که برای مخاطب و بخاطر ذائقه آنها شعر، فیلم و داستان میسازند کار کرده است باید به او تبریک گفت.
محمدمهدی سیار در پایان این نشست با تشکر از اجرای این برنامه و سخنان اساتید گفت: خوشحالم که این کتاب آنقدر قدر داشته است که به بحثهای مهمتری در آن پرداخته شده است و پلی برای این گفتوگوها شده است. شاعر باید بتواند عالم را تغییر دهد و شاعر باید با زمانه راه رود و زمانه، زمانه برزخ است و شعر باید برزخ باشد و اگر شاعر به این عظمت برسد جرات تغییر در عالم را پیدا میکند.
وی افزود: امیدوارم که ما در این آغاز راه نمانیم و توقع خودمان از شعر را پاسخ بدهیم. بسیاری از شعرهای این کتاب پیش از چاپ حذف شده و این کتاب محصول کاری فردی نیست و محصول کار جمعی دوستان ما در موسسه شهرستان ادب است.
انتهای پیام/