قانون هدفمند کردن یارانه ها با هدف کاهش شدت مصرف انرژی در زمستان 1388 تصویب شد اما در جریان اجرای آن در گام اول هدفمندی یارانه ها، وزارت نیرو بیش از میزان دریافتی خود، هزینه میکرد زیرا قیمت فروش برق به نحوی بود که این وزارتخانه کمتر از هزینه های صنعت برق درآمد کسب می کرد. هفته گذشته نیز حمید چیت چیان وزیر نیرو در حاشیه کنفرانس اقتصاد ایران گفت که این وزارتخانه 30 هزار میلیارد تومان بدهی دارد. بر این مبنا دولت در بند «د» تبصره 21 قانون بودجه سال 94 طرح افزایش قیمت برق را پیشنهاد داده است تا منابع حاصل از افزایش قیمت برق بتواند جلوی زیان بیشتر وزارت نیرو را در سال آینده بگیرد.
از سوی دیگر، روند مصرف برق در سال های گذشته همواره صعودی بوده است و حتی افزایش قیمت برق در گام دوم هدفمندی نیز نتوانست جلوی روند صعودی آن در سال جاری را بگیرد. اوج مصرف برق که در سال 91 و 92 به ترتیب 43 و 46 هزار مگاوات بود، در سال 93 به 48 هزار مگاوات رسید. اخیرا هوشنگ فلاحتیان اوج مصرف سال 94 را 51 هزار مگاوات پیش بینی کرده و گفته است: «تلاشمان این است که با وجود کاهش سرمایهگذاری در احداث نیروگاه، خطوط انتقال و پست در سالهای اخیر، تابستان بدون خاموشی را سپری کنیم.» در نتیجه، در سال آینده گام سوم هدفمندی یارانه ها در زمینه اصلاح قیمت برق به اجرا در می آید تا بتواند دو هدف را محقق کند: اول آن که کسری بودجه وزارت نیرو را جبران کند و دوم آن که بتواند روند افزایشی مصرف برق کشور را با تشویق مشترکین به صرفه جویی متوقف کند.
بررسی ها نشان می دهد وزارت نیرو در اجرای گام دوم قانون هدفمند کردن یارانه ها، بر اساس نظام تعرفهگذاری پیشرفتهای به نام نظام تعرفه گذاری پلکانی افزایشی(IBT) (1) عمل کرده بود که بر مبنای آن هزینه مصرف با افزایش آن به صورت تصاعدی بالا می رود. در این صورت مصرف بیشتر با یارانه بیشتری همراه نمی شود و مشترکین پرمصرف به جای عموم مشترکین در کانون افزایش هزینه قرار می گیرند. این وزارتخانه در اصلاح قیمت برق، درصد افزایش تعرفه را با افزایش مصرف بیشتر کرده بود تا قیمت پلکان آخر مصرف برق از 215 تومان به 410 تومان برسد. با این اقدام از افزایش شدید قیمت برای مشترکینی که در حد الگو مصرف میکنند، پرهیز می شد و مشترکین پرمصرف رفتار خود را اصلاح می کردند. اما متأسفانه اعتراض برخی مشترکین پرمصرف که عموما از اقشار پردرآمد هستند و در مقایسه با مشترکین کم مصرف (بخوانید عموما کم درآمد) دسترسی های بیشتری به مسوولین و رسانه ها دارند، باعث شد قبض های برق باطل اعلام شود. در جریان صدور قبوض جدید، تعرفه برق درتمامی پلهها به صورت یکسان 24 درصدافزایش یافت و تعرفه پلکان آخر به 266 تومان محدود شد.
در این حالت مشترکین پرمصرف به مصرف بیرویه خود ادامه دادند که افزایش پیک مصرف برق کشور در تابستان 93 شاهدی بر این مدعا است. در عمل پس از اجرای گام دوم هدفمندی یارانهها، وزارت نیرو با افزایش مصرف برق روبرو شد و مشکلات این وزارتخانه در تامین اوج مصرف در تابستان 93 بیانگر این واقعیت است. در این شرایط ضروری است وزارت نیرو اصلاح قیمت این حامل انرژی در سال 94 را بر اساس روش صحیح خود و مدل IBT انجام دهد و از هیاهوی برخی پرمصرف پردرآمد نگران نشود.
پینوشت: 1- IBT=Increasing Block Tariff
سجاد حسین نیا- کارشناس انرژی شبکه کانون های تفکر ایران (ایتان)
انتهای پیام/