به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، "جنگلها و مراتع هم ریههای تنفّسی شهرها و محیطهای زندگیاند، هم نگهبان خاکند که خاک را حفظ میکنند؛ این جنگلها را باید حفظ کرد. متأسّفانه در بخشهای مختلف کشور، این جنگلهای متراکم و انبوه شمال کشور بعضاً مورد چپاول و غارت شده و بعضاً آخر مورد بیتوجّهی قرار میگیرند"
"من تأکید میکنم اجازه ندهید به این جنگلها دستدرازی شود؛ بخشهای مختلف کشور که مسئولیّتی در این زمینه دارند، از منابع طبیعی گرفته تا محیط زیست تا بقیّه دستگاههایی که ارتباطی با این قضایا دارند، اجازه ندهند با بهانههای مختلف - از شهربازی درست کردن، جذب گردشگر و هتلداری و مانند اینها بگیرید تا مدرسه علمیّه و حوزه علمیّه؛ همه اینها بهانههایی میشوند و شده تاکنون - که جنگلهای ما دست بخورند، به آنها تعرّض شود؛ به جنگلها تعدّی شود و تاکنون به جنگل تعدّی شده؛ جلویش را با استحکام کامل بگیرید"
مطالب فوق بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان و فعالان محیط زیست، منابع طبیعى و فضاى سبز در تاریخ" 12 اسفند سال 93 بود.
در عصر حاضر توسعه فضای سبز به عنوان شاخص توسعه پایدار در توسعه شهرها مطرح میشود و تاثیرات بسیاری در جامعه از جنبههای مختلف دارد، به طوریکه وجود فضای سبز به صورت استاندارد در داخل شهرها علاوه بر تاثیر فیزیکی همچون زیبایی و تاثیر در کاهش آلودگی هوا در بحث نشاط و شادابی افراد جامعه نیز تاثیر مثبتی دارد که متاسفانه در طول تاریخ و در مسیر گذر از سنت به مدرنیته زیر پای بیتوجهیها دچار تحولی اجباری شده و تا حدودی از بین رفته است و در این گزارش به نمونهای از این مسئله یعنی باغ شهر تبریز و تغییر کاربریهای انجام شده میپردازیم.
تبریز نمونه بیبدیلی از باغشهر
روزگاری تبریز یکی از باغ شهرهای معروف ایران به شمار میرفت و در طول تاریخ نیز در خاطرات و سفرنامههای جهانگردان در سفر به تبریز به آن اشاره شده است، باغهایی که تبریز را احاطه کرده و زیبایی خاصی به شهر داده بودند، باغهایی مثل باغ باغشمال بود و یا باغهای اطراف تبریز همچون باغهای حکمآباد و دیگر باغها که امروز دیگر وجود خارجی ندارند.
در مدت زمان توسعه تبریز هر روز به بهانهای به جای باغهای سرسبز ساختمانها و برجها به سمت آسمان سر بلند کردهاند و البته این امر با وجود گذر زمان متوقف نشده و همچنان ادامه دارد، با وجود تلاش برخی مسئولان شهری برای گسترش این فضا همچنان شاهد هستیم که مسئولان شهری خود میگویند که در فضای درونشهری با مشکل کمبود فضای سبزی که از نظر اکولوژی بتواند اکسیژن لازم برای شهر را تامین کند، مواجه هستیم.
البته باز هم نمیتوان از اقداماتی همچون توسعه پارک ائلگلی و عباس میرزا همچنین حاشیه اتوبان پاسداران بیتوجه گذشت اما این مسئله نیز نباید سبب شود تا داشتههایی را که به بهانههای مختلف از بین میروند نادیده گرفت، داشتههایی که امروز بخشی کوچک از آن باقی مانده و مورد هدف برخی واقع شده و در دهههای اخیر به بهانههایی همچون تامین مخارج شهرداریها و به بهانههای دیگر تغییر کاربری داده شدند و شاید بتوان به جرات گفت که در مرز نابودی قرار دارند و به قول احتشام حاجیپور رئیس شورای اسلامی استان،با گذشت بیش از 105 سال از عمر شهرداری تبریز، هرقدر فضای سبز ایجاد کردهایم به همان میزان نیز فضای سبز را کاهش دادهایم.
پارک بزرگ تبریز قربانی بیتدبیری
پارک بزرگ تبریز در سال 1350 قرار بر این بود تا در مساحتی به وسعت 880 هکتار احداث شود اما به دلیل بیتدبیری، امروز تنها قسمت کوچک از این وسعت تبدیل به پارک و فضای سبز شده و بخش بزرگی از آن یا به حال خود رها شده و یا تغییر کاربری داده شده و البته هنوز هم ادامه دارد و هر روز قسمتی از آن به سازمان یا نهادی واگذار میشود.
اگر کمی در تبریز و اطراف پارک بزرگ تبریز قدم بزنید خواهید دید که در همین اراضی حاشیه پارک بزرگ که بیشتر، باغها و مزارع سبزی بودهاند، جایگاههای سوخت، دادسرا و در قسمتی پروژه نیمهتمام موزه هنر معاصر را خواهید دید.
البته در ماههای اخیر نیز یکی از مهمترین مباحث که در مورد آن سر و صدای بسیاری به راه افتاد، اهدا زمینی با وسعت 10 هکتار به سازمان تامین اجتماعی برای ساخت بیمارستان 300 تختخوابی در اراضی پارک بزرگ تبریز بود.
البته ناگفته نماند که این عمل در پی خاتمه دادن به بهانهتراشیهای سازمان تامین اجتماعی در ساخت بیمارستان در تبریز انجام شد، به طوریکه به گفته رضا رحمانی نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی، با توجه به اینکه ایجاد بیمارستان از مصوبات دولت بوده اما تامین اجتماعی زیربار اجرای آن نمیرفت و با وجود اختصاص زمین از سوی استانداری در شهر جدید سهند، تامین اجتماعی ضمن مخالفت با ساخت آن در صدد بود تا این بیمارستان را در محل بیمارستان 29 بهمن تبریز و توسعه آن احداث کند.
با این حال این پایان کار نیست،با توجه به اینکه بیمارستانها به لحاظ اینکه محل پر رفت و آمد بوده و وجود فاضلاب آن همیشه مسئلهساز است، در چنین نقاطی بدون استثناء تاثیرگذار خواهد بود.
علاوه بر این مسائل باید این را هم در نظر گرفت که در اطراف مکانهایی همچون یک بیمارستان وجود مسائلی دیگر همچون فروشگاههای پزشکی و حتی مواد غذایی مطرح میشود که سبب میشود تا این منطقه روز به روز با تغییر کاربریهای دیگر مواجه شود که با این شرایط نام پارک بزرگ تبریز به طور کل به تاریخ خواهد پیوست.
به گفته محمدحسین حسنزاده مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز تبریز، تغییر کاربری بیمارستان بزرگ 300 تختخوابی یا دیگر کاربریهایی که در پارک بزرگ تبریز اتفاق افتاده، اتفاقی نامیمون بود که دلیل بروز این اتفاقات جداسازی این پارک از زیرمجموعه سازمان پارکها دانست.
کلام آخر و چند پیشنهاد
پارک بزرگ تبریز تنها نمونهای بزرگ از این مسائل است اما در نقاط دیگر از شهر نیز همچون باغهای اطراف باغلارباغی تبریز نیز زمزمههایی مبنی بر واگذاری و تغییر کاربری به گوش میرسد و به این معنی است که مسئولان باید هوشیار باشند.
شاید نتوان به دلیل نبود اعتبارات در داخل فضای اقدام به تملک کرد اما میتوان با تدابیر و تصمیماتی باغهای موجود را حفظ کرد و کاشت درخت در محوطه ادارات و خانههای مسکونی را اجباری کرد تا بر این اساس کمبود فضای سبز داخل شهر را جبران کرد.
همچنین با توجه به اینکه در عصر امروز تکنولوژی پیشرفت کرده است، میتوان مردم را به ایجاد فضای سبز عمودی در ساختمانها ترغیب کرد که در نتیجه این کار علاوه بر توسعه قسمتی از فضای سبز، نمای شهر نیز زیبا خواهد شد.
گزارش از علی سلیمی
انتهای پیام/ ر