به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، رابرت آینهورن مدیر سابق بخش منع اشاعه هستهای وزارت خارجه آمریکا و مشاور دولت باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده که در حال حاضر کارشناس ارشد موسسه تحقیقاتی بروکینگز است در سخنانی در اندیشکده سیاست خاور نزدیک واشنگتن گفت: «وقتی از برنامه هستهای صحبت می شود باید توجه داشت که بخش هایی از برنامه هستهای اصلا خطرآفرین نیستند. اما بخش هایی از برنامه هستهی از جمله برنامه چرخه تولید سوخت و غنیسازی اورانیوم و فرآوری پلوتونیوم هستند که میتوانند کشور حرکتکننده در این مسیر را به مواد شکافت پذیر برسانند. این فعالیتها خطرناک هستند زیرا در نهایت میتوان از آنها برای ساخت تسلیحات هستهای استفاده کرد. هر برنامه هستهای غیرنظامی میتواند به صورتی باشد که با حرکت در مسیر آن به اطلاعاتی برای برنامه هستهای نظامی دست یافت. گامهای اولیه برای این حرکت ثانویه لازم هستند».
«کاری که آمریکا و دیگر علاقهمندان به منع گسترش هستهای باید انجام بدهند این است که بین توانمندیهای انرژی هستهای صلح آمیز با توانمندیهای هستهای منجر به اشاعه هستهای تمایز قائل باشند. امارات عربی متحده اخیرا با آمریکا توافق نامهای برای همکاری در حوزه انرژی هستهای امضا کرده و در این توافق، متعهد شده است به توانمندیهای چرخه سوخت هستهای دست پیدا نکند، یعنی خودش به غنیسازی و فرآوری مبادرت کند. غنیسازی و فرآوری برای برنامه هستهای غیرنظامی بسیار بزرگ ضروری هستند. کشورهای بزرگ دارای برنامه هستهای بسیار پیشرفته به این توانایی نیاز دارند اما کشورهای کوچک یا کشورهایی که برنامه هستهای آنها در مرحله غیرپیشرفته قرار دارد به چنین توانایی نیاز ندارند. بنابراین، باید بین این دو توانایی تمایز قائل شد و خط متمایز کننده ترسیم کرد.
همانطور که اِد رویس، رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفته است، عنوان میشود که مقامات امارات عربی متحده میخواهند در تصمیم مذکور بازنگری کنند و احتمالا به سمت غنیسازی و فرآوری بروند. اگر این اتفاق رخ بدهد تاسف آور خواهد بود. باید منتظر ماند و دید که در صورت حرکت عملی امارات عربی متحده در این مسیر، آمریکا چه واکنشی نشان خواهد داد. باید دید ایران در مسیر ادامه حرکت هستهایاش چه رفتار منطقهای نشان خواهد داد. رفتار ایران میتواند بر این تصمیم امارات تاثیرگذار باشد. درمجموع باید گفت هر فعالیت هستهای میتواند شما را به تسلیحات هستهای نزدیک کند. اما به هرحال، باید مرزهایی پررنگ ایجاد شود تا مشخص کند برنامه هستهای تولید انرژی در منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) به ساخت تسلیحات هستهای منجر نشود».
وی در ادامه افزود: «درباره توافق هستهای وین نیز باید توجه شد بهتر این بود که ایران غنیسازی اورانیوم نداشته باشد. گزینه ترجیحی ما این بود که غنیسازی اورانیوم در ایران به صفر برسد. اما باید توجه داشت که سران ایران به مردم این کشور قبولانده بودند که غنیسازی اورانیوم ضروری است و برای داشتن برنامه هستهای پیشرفته باید وجود داشته باشد و اگر ایران از این کار دست بکشد، تحقیر خواهد شد و این امر به غرور ملی ایران ضربه خواهد زد. این مسئله در جامعه ایران جا افتاده بود و در نتیجه مذاکرهکنندگان ایرانی نمیتوانستند از این مسئله دست بکشند... {در ایران} از غنی سازی به عنوان حق صحبت میشود. در چنین فضایی، توافق هستهای حاصل شده است و از منظر فوق، توافق هستهای از گزینه مطلوب مدنظرمان کمتر است. عربستان سعودی دوست داشت ایران از غنیسازی دست بکشد اما چنین اتفاقی رخ نداده است. یکی از علل اینکه ایران حاضر نشده است از غنیسازی اورانیوم دست بکشد این است که میخواهد گزینه احتمالی حرکت در مسیر ساخت تسلیحات هستهای را برای خودش باز نگاه دارد. به علت محدودیتهای شدیدی که در بازه زمانی پانزده سال درباره برنامه هستهای ایران اعمال میشوند و بازدارندههایی که پس از این بازه زمانی نیز وجود دارد می توان مانع از حرکت ایران در مسیر تسلیحات هستهای شد».
وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره برنامه تسلیحاتی و موشکی ایران گفت: «موشکهای کوتاه برد از منظر هستهای اصلا نگران کننده نیستند. اما وقتی کشوری به سمت ساخت موشکهای میان برد یا دوربرد مبادرت میکند و میخواهد موشکهایی بسازد که بتواند با آن به شلیک تسلیحات هستهای مبادرت کند، این توانایی خطرناک و نگران کننده خواهد بود. کاملا روشن است که ایران در این مسیر حرکت کرده است و به ساخت موشکهای میان برد و دوربرد مبادرت کرده است. همین فعالیتهای ایران یکی از علل نگرانی درباره نیات هستهای این کشور است. عربستان سعودی نیز به تأمین چنین موشکهایی مبادرت کرده است. عربستان سعودی در سال 1998 چنین موشکهایی را از چین خریداری کرد و اخیرا نیز این موشکها را ارتقاء داده است. این موشکهای دوربرد و میان برد به علت نداشتن دقت بالا برای شلیک تسلیحات متعارف کارایی چندانی ندارند و فقط زمانی معنا پیدا میکنند که بخواهیم از آنها به عنوان سامانه پرتاب تسلیحات هستهای استفاده کنیم. در عین حال باید توجه داشت کشوری مانند سوریه نیز تعداد زیادی از موشکهای بالستیک کوتاه برد دارد. اسرائیل نیز موشکهای اریحا و موشکهای کروز و امثال آن را داراست. با این اوصاف، میبینیم که رقابت موشکی فزایندهای در منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) در جریان است که بسیار نگران کننده است».
«در توافق هستهای وین، موضوع موشکی ایران هم مدنظر بوده است و به عبارتی هم، به آن پرداخته نشده است. قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد از گذشته محدودیتهایی درباره دسترسی ایران به فناوری موشکهای بالستیک از خارج و حتی فعالیتهای خود ایران در این زمینه اعمال کرده است. ایران هرگز مشروعیت این محدودیتها را نپذیرفته و قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد را که چنین محدودیتهایی اعمال کرده است، غیرقانونی توصیف کرده است. در قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل متحد این محدودیتها بار دیگر زنده شدهاند. این محدودیتهای موشکی در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نیستند اما در قطعنامه مذکور گنجانده شدهاند. البته طرف ایرانی بازهم میگوید به این محدودیت موشکی پایبند نیست و فقط خودش را به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) متعهد میداند. به هرحال، اینکه تحریمهای موشکی مذکور برای مدت هشت سال تمدید شود، سودمند است، زیرا روسیه و چین و کشورهای دیگری که به این محدودیتهای موشکی ایران رأی مثبت دادهاند، متعهد هستند به تقویت برنامه موشکهای بالستیک ایران کمک نکنند. کاری که آمریکا باید انجام بدهد این است که کشورهای مذکور را به این قولشان پایبند نگاه دارد. علاوه بر این، در قطعنامه مذکور محدودیتهای موشکی ایران، به کشورهای عضو سازمان ملل متحد این اجازه داده شده است تا محمولههای انتقال قطعات و فناوریهای موشکهای بالستیک به ایران را رهگیری کنند. باقی ماندن این محدودیتها بسیار مفید فایده خواهد بود. اگر اطلاع پیدا شود که شناوری حامل این فناوریها و اقلام موشکی به ایران میرود، میتوان از کشورهای دیگر خواست تا از حرکت محموله مذکور جلوگیری کنند».
انتهای پیام/