در روزهای اخیر درگیریها در سرزمین های اشغالی فلسطین بخصوص در قدس و کرانه باختری ابعاد وسیعی به خود گرفته است . به گونه ایی که تنها در خلال چند روز گذشته سه عملیات مسلحانه ضد صهیونیستی روی داده که در مقایسه با وضعیت چند سال اخیر بی سابقه محسوب می شود چرا که رژیم صهیونیستی تصور می کرد با احداث دیوار حائل و اجیرکردن نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان برای همیشه خود را از حملات مسلحانه فلسطینی ها نجات داده است. نکته قابل توجه در این حملات تمرکز روی شهرک نشینان صهیونیستی است که در اراضی اشغالی سال 1967 سکنی گزیده اند که باید طبق قطعنامه های سازمان ملل متحد و توافق های سازش برای تشکیل دولت فلسطینی در اختیار فلسطینی ها قرار داده شود . به لحاظ مکانی نیز بیشتر درگیری ها و حملات روی شهر قدس و مسجد الاقصی متمرکز شده است و این نقش و جایگاه این مکان مقدس را در دور جدید درگیریها نشان می دهد که می تواند سرآغاز انتفاضه جدید باشد .
مقایسه پیش زمینههای انتفاضه جدید با انتفاضههای قبلی
یکی از شیوه های که می تواند به امکان شکل گیری انتفاضه جدید کمک کند دریافت پاسخ این سوال است که آیا شرایطی که باعث شکل گیری انتفاضه های اول و دوم شدند در حال حاضر در سرزمین های اشغالی وجود دارد یا نه ؟ اگر شرایط کنونی در کرانه باختری با انتفاضه اول (که در سال 1987 در نوار غزه شکل گرفت )مقایسه شود این نتیجه حاصل می شود که هم پیش زمینه ها و عوامل شتاب زا و تسریع کننده آن در این منطقه وجود دارد . به لحاظ پیش زمینه ها می توان گفت که انتفاضه اول در شرایطی آغاز شد که هنوز نوار غزه در زیر اشغال ارتش رژیم صهیونیستی بود و این رژیم بیش از 30 شهرک صهیونیست نشین نیز در این منطقه احداث کرده بود.
در حال حاضر نیز سایه اشغال رژیم صهیونیستی همچنان بر کرانه باختری سنگینی می کند و علیرغم امضای توافقنامه های سازش در عمل این رژیم صهیونیستی است که حرف اول را در این منطقه می زند و هر زمان که لازم بداند برای تامین اهداف خود به این مناطق وارد می شود و به قتل و ترور و یا بازداشت نیروهای مقاومت فلسطینی می پردازد. بر این اساس نقش و اختیارات تشکیلات خودگردان در کرانه باختری بخصوص در حوزه امنیتی نمادین و تشریفاتی بوده است و این نیروها تا زمانی آزادی عمل دارند که در راستای اهداف و خواسته های این رژیم عمل کنند.
علاوه براین شهرک های یهودی نشین به عنوان نماد اشغالگری صهیونیست ها در کرانه باختری روبه گسترش هستند و از حمایت های گسترده رژیم صهیونیستی برخوردارند.این شهرک ها که در سه نوار امنیتی جداگانه از شمال به جنوب کرانه باختری امتداد می یابند در حوالی قدس این شهر را از هر چهار سو تحت محاصره قرار می دهند و این رژیم در تلاش است در راستای راهبرد تغییر بافت جغرافیایی و جمعیتی اراضی اشغالی شهر بیت المقدس را از دیگر نواحی کرانه باختری جدا کند و با اجرای طرح تقسیم زمانی و مکانی مسجد الاقصی بر حضور دائمی صهیونیست ها در این مکان مهر تائید بزند و بتدریج زمینه را برای بنا گذاشتن مجسمه هیکل به جای مسجد الاقصی فراهم کند.
از طرف دیگر اگر به عوامل شتاب زای انتفاضه اول نگاه شود (که به زیر گرفتن یک فلسطینی توسط یک خودروی نظامی اسرائیلی اشاره می شود )باز این نکته مشخص می شود که نه یک مورد بلکه دهها و صدها مورد مشابه می توان در کرانه باختری پیدا کرد و برای مثال تنها در جریان درگیری های چند روز اخیر نزدیک به 400 فلسطینی زخمی شده اند .
از طرف دیگر اگر پیش زمینه های و عوامل شتاب زای انتفاضه جدید با انتفاضه دوم فلسطینی ها که به انتفاضه الاقصی معروف شد مقایسه شود باز وجوه تشابه زیاد بین آنها قابل مشاهده است .درپیش زمینه های انتفاضه دوم آنچه که بیشتر جلب توجه می کرد شکست روند سازش بود که از سال 1993 آغاز شده بود و قرار بود طی 5 سال یعنی در سال 1998 به نتیجه برسد اما شکست این مذاکرات موجب شد فلسطینی ها و حتی سازشکاران با قطع امید از این روند در سال 2000 میلادی به درگیری مسلحانه روی آورند . در حال حاضر نیز همین وضعیت حاکم است و کار به جایی رسیده است که محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان در سخنان خود در مجمع عمومی سازمان ملل به پایان قرار دادهای سازش تهدید کرد .
به همین ترتیب اگر از منظر عوامل شتاب زا به مسئله نگاه شود باز به موارد مشابه دیگر می توان پی برد. از جمله اینکه انتفاضه دوم در اعتراض به ورود آریل شارون و هیئت همراه به صحن مسجد الاقصی آغاز شد و همین تعرضات نه یکبار بلکه تقریبا به طور روزمره صورت میگیرد .
موانع فراروی انتفاضه سوم ملت فلسطین
از آنچه که گفته شد مشخص می شود که همه عوامل و شرایطی که باعث شکل گیری انتفاضه های اول و دوم شد هنوز در فلسطین بخصوص در کرانه باختری و بیت المقدس به قوت خود باقی است اما مجموعه عواملی موجب شده است که آغاز انتفاضه جدید تاکنون به تاخیر بیافتد. یکی از عوامل این است که انتفاضه اول به همت و پشتوانه حماس آغاز شد که در صدد اعلام موجودیت خود بود و در شکل گیری انتفاضه دوم نیز تغییر رویکرد افرادی که در فتح و تشکیلات خودگردان به روند سازش دلبسته بودند مهم و تاثیر گذار بود و از این دید در آغاز انتفاضه جدید نقش این دو گروه سنگین است اما از انجا که به این نقش عمل نمی شود لذا جنبش جهاد اسلامی نقش پیشگامی را در شکل دادن انتفاضه جدید عهده دار شده است .
دوم اینکه شکل گیری بحران های منطقه ای از جمله بحران سوریه موجب شده است که بحران فلسطین تا حدودی تحت الشعاع قرار گیرد که این مسئله به روشنی نقش و مدیریت رژیم صهیونیستی را در این بحران ها آشکار می کند.
دو محور اصلی انتفاضه جدید فلسطین
با وجود یک چنین موانعی دور جدید تحرکات در فلسطین تا حدودی امیدوار کننده به نظر می رسد و انتفاضه جدید حول دو محور می چرخد:
نخست مسجد الاقصی است که اسرائیل طرح تقسیم زمانی و مکانی را گام به گام به پیش می برد و در حالی که جای پای برای صهیونیست های افراطی در این مکان باز می کند و به حضور آنها رسمیت می بخشد محدودیت ها را بر فلسطینی ها بیشتر می کند و در واقع ماهیت بازی که در این منطقه آغاز شده از نوع حاصل جمع جبری صفر و یا همان بازی برد –باخت است و به میزانی که صهیونیست ها برای خود سهم تعیین می کنند از سهم و نقش فلسطینی ها و مسلمانان کاسته می شود که این مسئله به طور طبیعی فلسطینی ها را به واکنش وا می دارد و از این جهت فلسطینی ها به نیابت از مسلمانان در حراست از کیان مسجد الاقصی به عنوان اولین قبله مسلمانان مبارزه می کنند.
محور دوم انتفاضه جدید مقابله با روند شهرک سازی در کرانه باختری و شرق قدس است که به همراه احداث دیوار حائل، فلسطینی های ساکن این مناطق را در تنگناهای زیادی قرار داده به گونه ایی که توسل مقاومت و خشونت را تنها راه ممکن پیش روی آنها قرار داده است .همچنین ادامه شهرک سازی که از آن به راهبرد اشغال خزنده تعبیر می شود اجرای طرح تشکیل دو دولت را نیز به چالش گرفته و از این دید رژیم صهیونیستی را در برابر اعضای کمیته چهارجانبه متشکل از آمریکا، اتحادیه اروپا ، سازمان ملل و روسیه قرار داده است که از این طرح حمایت می کنند.شاید با توجه به همین اصطکاک مواضع دو طرف است که اعضای این کمیته برخلاف گذشته با قربانیان شهرک نشین اسرائیلی چندان همدردی از خود نشان ندادهاند.
انتهای پیام/ر