فیروز دولتآبادی، سفیر پیشین ایران در ترکیه در گفتگو با خبرنگار بینالملل خبرگزاری تسنیم، به بررسی انفجار سیزدهم مارس آنکارا پرداخت. مشروح این مصاحبه در ادامه ارائه شده است:
تسنیم: انفجار بزرگی در آنکارا یکشنبه سیزدهم مارس به وقوع پیوست؛ این در حالی است که انفجار مذکور در طی پنج ماه گذشته، سومین بمبگذاری بعد از انفجارهای دهم اکتبر 2015 با 109 کشته و هفدهم فوریه 2016 با 29 کشته به شمار میرود و در این بمبگذاری نیز 37 نفر از شهروندان ترکیهای جان خویش را از دست دادهاند. به نظر شما این انفجارهای سریالی از چه عواملی نشأت گرفته است؟
دولتآبادی: امید میرود که در آینده چنین انفجارهایی در ترکیه به وقوع نپیوندد و شهروندان عادی قربانی جنایتهای تروریستها و سیاستهای اشتباه دولتمردان خویش نشوند. گرچه قدرتمندترین کشورهای دنیا نیز از احتمال وقوع چنین اتفاقاتی مصون نیستند اما امری که احتمال رخداد چنین حوادثی را افزایش میدهد، به اقدامات دولتها مربوط میشود. زمانی که دولتی همانند دولت ترکیه از شقیترین و خونریزترین تروریستهای تاریخ معاصر پشتیبانی به عمل میآورد؛ در حالی که جنایتهای این تروریستها از جنایتهای هیتلری نیز بدتر است، این دولت بایستی انتظار داشته باشد که این جریانهای تروریستی در یک فرایند طولانیمدت آلودگیهای محیطی زیادی برای این کشور در پی خواهد داشت. در حال حاضر نیز نمیتوان گفت که جامعه ترکیه فاقد گرایشهای داعشی در بین جوانان و مردم کشور خویش است.
همچنین دولت ترکیه از بیش از سی سال گذشته در یک جنگ داخلی با بخشی از جامعه خویش قرار دارد. این عامل نیز مزید بر عامل قبلی است؛ لذا احتمال چنین خطراتی در آینده نیز برای حکومت ترکیه وجود دارد.
تسنیم: چه عواملی میتوانند در رفع چنین خطراتی بهویژه انفجارهای احتمالی در آینده ترکیه موثر باشند؟ و چه چشماندازی برای مقوله امنیت در ترکیه متصور است؟
دولتآبادی: اولا آمادگی دولت ترکیه برای قطع پشتیبانی خویش از تروریست¬ها و برخورد قاطع با آن¬ها و ثانیا پیوند کامل دولت ترکیه با مردم خویش برای محافظت ملی از فضای امنیت داخلی در این امر دخیل هستند. اگر این دو عنصر در جامعه ترکیه پدیدار شود، امید به فروخوابیدن چنین اتفاقات دردناک وجود خواهد داشت.
تسنیم: آیا در رخ دادن انفجار سیزهم مارس عوامل درونی چون اعضای حزب کارگران کردستان ترکیه که از ده ماه گذشته در یک جنگ داخلی در مقابل دولت مبارزه میکنند، نقش دارند یا عوامل برون مرزی در این حادثه دخالت داشتهاند؟ کدام جناح یا گروهها میتوانند چنین انفجاری را بر عهده بگیرند؟
دولتآبادی: کردها در بیش از سی سال مبارزه خویش با دولت، دست به چنین اقداماتی نزدهاند اما در عین حال تغییر مشی مبارزه در زمان فعلی بحث جداگانهای را میطلبد. ترکیه معمولا در این نوع حوادث از بیرون از مرزهای خویش آسیب دیده است. به عنوان نمونه در انفجارهای ده سال گذشته ترکیه که سفارت و کنسولگری انگلستان در ترکیه مورد حمله قرار گرفت، یک سری از جریانات اسرائیلی در پشت پرده آن قرار داشتند. خودانفجاری و عملیاتهای انتحاری و اقداماتی از این دست با گرایشات داعشی و القاعدهای همخوانی دارد. به نظر میآید که در انفجار اخیر نیز جریانهای فعال تروریستی منطقه¬ای دست داشته باشند؛ چرا که با رویه عملیات نظامی کردها همخوانی ندارد.
تسنیم: با توجه به اینکه انفجار اخیر، سومین انفجار از انفجارهای سریالی ترکیه بوده است، آیا به نظر حضرتعالی آستانه تحمل مردم این کشور به سر خواهد رسید؟ چه واکنشهایی را از سوی مردم این کشور میتوان متصور بود؟ همچنین مدیریت بحران دولتمردان حزب عدالت و توسعه به چه نحوی میتواند ظاهر شود؟
دولتآبادی: توقع مردم محدودسازی چنین اقداماتی در کشور است و طبیعی است که خواسته مردم اقدامات ترمیمی بیش از پیش دولت در این امر است. همچنین ممکن است که مسائلی به صورت هیجانی خصوصا در بین خانواده¬های قربانیان شکل گیرد اما مردم بایستی در نهایت در هر جای دنیا در این گونه حوادث با دولت همکاری کنند؛ چرا که امنیت یک مسأله شوخی-بردار نیست و برای تامین امنیت نیز ابزاری غیر از حاکمیت و دولت وجود ندارد.
خود ایران نیز اولین قربانی اقدامات گسترده تروریستی و خون-بار در پایان قرن گذشته در دنیا بوده است.
تسنیم: سیستم اطلاعاتی و امنیتی ترکیه در سال¬های گذشته به-عنوان یکی از سیستمهای موفق امنیتی شمرده میشد و دولت ترکیه نیز به وجود چنین ساختاری در کشور خویش میبالید اما در حال حاضر مشاهده میشود که در طول سالها و بهویژه ماههای اخیر عکس این حقیقت به چشم میخورد. آیا اتفاقات اخیر ناتوانی سیستم امنیتی ترکیه را برملا میکند یا امر دیگری دخیل است؟ بهطوری که این کشور از پیشبینی چنین حوادثی عاجز مانده است.
دولتآبادی: اقدامات تروریستی یک مقوله یک روزه نیست. اقدامات تروریستی معلول یک فرایند حداقل چندین ساله است. اگر در گذشته چنین حوادثی در ترکیه رخ نمیداد، به خاطر عدم حضور دولت ترکیه در معادلات منطقهای گذشته، عدم همکاری گسترده با جریانات تروریستی خصوصا در پنج سال گذشته و سیاستهای همکاریجویانه این کشور با همسایگان به جای سیاستهای تنشزا بوده است. در حقیقت فضای حاکم بر گذشته موجب مصون ماندن ترکیه از اقدامات تروریستی بود اما وقتی که یک دولت فضای سیاسی- امنیتی خویش را به سمت درگیری با همسایگان، حمایت از تروریست¬ها و جریانات برانداز در کشورهای دیگر و آموزش، تجهیز و حمایتهای مادی و معنوی از آنها میبرد، موجب رشد جریانهای تروریستی در داخل خاک کشور خویش نیز میشود.
در حقیقت تفاوت بین فضای سیاسی- امنیتی ترکیه در سالهای گذشته با امروز موجب ایجاد نگاه مثبت به سیستم اطلاعاتی این کشور شده بود. وقتی فعالیتهای یک دولت مملو از اقدامات مشکوک و حمایتهای همه جانبه از تروریستها است، قادر به کنترل این تروریستها در خاک کشور خویش نخواهد بود. اتخاذ سیاستهای ضد امنیتی دولت ترکیه به خصوص در قبال کشورهای سوریه و عراق و کردها موجبات چنین حوادثی را فراهم کرده است.
انتهای پیام/