به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در مورد کلانشهری مانند تهران اقتصاد شهری، موتور اصلی پویایی و رشد شهر است. اما هر بار حرف از اقتصاد شهری می شود موضوع به تراکم و تغییرکاربری ها به عنوان منابع اصلی درآمد شهردار کشیده می شود. در حالی که از یک نگاه دیگر این موارد شهرفروشی است.
قابل توجه است که در یک دهه گذشته بودجه شهرداری رشد زیادی داشته است ده سال پیش کل درآمد شهرداری تهران 566 میلیارد تومان بود ولی در سالجاری مجموع درآمد شهرداری تهران به حدود 17 هزارمیلیارد تومان رسیده است.
اما پرسش اصلی این است که این درآمدها از کجا تأمین می شود ؟ به طور کلی شهرداری های شهرهای بزرگ 4 منبع درآمدی عمده دارند :
1 – کمک های دولت که معمولا تا 12 درصد از درآمدهای شهرداری ها را تأمین می کنند.
2-مالیات و عوارض که سهمی حدود 60 درصد دارند .
3 – فروش خدمات با سهمی بین 10 تا 12 درصد .
4 – گرفتن وام و کمک با سهم 15 تا 20 درصد.
ماده 29 آئین نامه مالی شهرداریها، درآمد شهرداریها را به طبقات ذیل تقسیم می کند :
1- درآمدهای ناشی از عوارض عمومی ( درآمدهای مستمر )
2- درآمدهای ناشی از عوارض اختصاصی
3- بهای خدمات و درآمدهای موسسات انتفاعی شهرداریها
4- درآمدهای حاصل از وجوه اموال شهرداری
5- کمک های اعطائی دولت و سازمانهای دولتی
طبقه بندی درآمدهای شهرداری
1- سهمیه شهرداری از پرداخت وزارت کشور
2- عوارض توأم با مالیات وصولی در محل
3- عوارض بر ساختمانها و اراضی
4- عوارض بر ارتباطات و حمل و نقل
5- عوارض بر پروانه ها، کسب و فروش و تفریحات
6- درآمد حاصل از فروش و در آمدهای وصولی در مقابل خدمات
7- درآمد تأسیسات شهرداری و جرایم و تخلفات
8- درآمد حاصل از وجوه و اموال شهرداری
9- کمک بلاعوض و هدایا و وامها و استفاده از موجودیهای نقدی و موجودیهای دوره های قبل
سهم کمک دولت به درآمد شهرداری تهران در مقایسه با متوسط شهرهای بزرگ معمولاً تفاوت عمده ای دارد به نحوی که تا سال 87 سهم کمک دولت به شهرداری پایتخت نزدیک به صفر و بعد از آن یک درصد بوده است.
حمیدرضامحملی، مدیر برنامه ریزی اقتصادی مرکز مطالعات شهرداری تهران در این باره به تسنیم گفت: پروانه های ساختمانی در تابستان 93 نسبت به فصل گذشته سی و سه و شش دهم درصد و نسبت به تابستان 92 شصت و دو یک دهم درصد کاهش یافته است و در بهار 94 نسبت به فصل گذشته هفت و شش دهم درصد و در تابستان امسال نسبت به تابستان 93 دو و چهار دهم درصد کاهش یافته است. این موضوع نشان می دهد عوارضی که می گیرند، به نسبت زیاد با ساخت و ساز و توسعه شهر در ارتباط است و این عوارض به شدت کاهش یافته است.
مهمترین پایه های درآمد پایدار شهرداری ها مالیات بر ارزش افزوده، عوارض نوسازی، کمکهای دولتی و سازمانهای دولتی است؛ مورد سوم که سالهاست محقق نمی شود. عوارض نوسازی هم که وصول می شود در مقایسه با درآمدی که پیش بینی می شود با فیش های نوسازی اصلا قابل مقایسه نیست، چون ضمانت اجرایی کافی ندارد. به طور متوسط 70 درصد درآمد پایدار شهرداری های تهران از مالیات بر ارزش افزوده تامین می شود.
*رکود بخش مسکن و کاهش 40 درصدی تراکم فروشی
فروش تراکم که کمتر از 15 درصد درآمد مالیاتی شهرهای بزرگ است در بیشتر سال ها بیش از 90 درصد درآمد مالیاتی شهرداری تهران را تأمین کرده است . برای همین همواره به دلیل رکود بخش مسکن و کاهش ساخت و ساز در تهران شهرداری بامشکل کمبود درآمد روبه رو شد . به طور مثال از رکود سال 86 به بعد نسبت درآمد تراکم فروشی به کمتر از50 درصد کاهش یافته است.
درآمد مهم دیگر شهرداری تهران از سال 78 و با اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده به دست آمد تا جایی که سالانه در حدود هزار میلیارد تومان شهرداری از این محل درآمد داشته است.
درآمد حاصل از اموال و فروش خدمات و دریافت جریمه در بسیاری سال ها نسبتی مشابه شهرهای بزرگ داشته است . اگرچه در سال های اخیر به 18 درصد رسیده است .
شاید مهم ترین تغییر در ترکیب درآمدی شهرداری در دهه اخیر گرفتن وام و کمک باشد . این نوع درآمدها تا ده سال قبل ناچیز بود اما الان بیشتر از 20 درصد درآمد شهرداری را تشکیل می دهد.
نکته قابل توجه این است که با وجود این که در طی سال های 90 تا 94 رکودنسبی در ساخت و ساز ایجاد شده است و شهرداری هم منابع جدید درآمدی برای خودش پیدا کرده اما همچنان تراکم فروشی مهم ترین منبع درآمد شهرداری تهران بوده و این موضوعی است که چهره ی شهر تهران را در چند دهه گذشته دستخوش تغییراتی جدی کرده است.
مدیرکل برنامه و بودجه شهرداری تهران، مهدی پندار اعلام کرد: گزارش هفته چهل و چهارم از بررسی تحقق درآمد شهرداری تهران در سال 94 ، نشان می دهد که 12 هزار و 670 میلیارد تومان از بودجه محقق شده است که به معنای تحقق 87.5 درصد درآمد بودجه شهرداری تهران نسبت به برنامه در سال 94 می باشد.
در جریان بررسی لایحه بودجه سال 95 شهرداری تهران علیرضا دبیر با اشاره به وجود زمان کافی برای بررسی این لایحه تاکید کرد: علاوه بر اینکه شهرداری در زمان تعیین شده لایحه بودجه را به شورا ارائه کرد، کمیسیونهای شورا نیز به سرعت فعال شدند و با تشکیل کمیسیون تلفیق، کلیات و سقف درآمدی بودجه به تصویب رسید.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به حضور برخی از اعضا علاوه بر روسای کمیسیونها در کمیسیون تلفیق توضیح داد: همه اعضا و رؤسای کمیسیونها برای بررسی لایحه بودجه زمان کافی را صرف کردهاند و پیشنهادات در کمیسیون تلفیق بررسی شد. همانطور که دوستان مطلع هستند کمیسیون تلفیق با کاهش بودجه پیشنهادی شهرداری موافقت کرده و رقم پیشنهادی 18 هزار و 716 میلیارد تومانی شهرداری را به 17 هزار و 800 میلیارد تومان کاهش داده است.
درآمد پایدار به شهر فروشی پایان می دهد
به هر ترتیب شهر باید با درآمدی اداره و ساخته شود که در دنیا به درآمد پایدار معروف است. درآمد پایدار یعنی چه؟ درآمدی که به کیفیت زندگی شهر نشینی صدمه نزند چه در شهرداری و چه بین مردم. در دنیا شهرها اصولاً از طریق عوارضی که بسته می شود احداث می شوند، نه از طریق شهرفروشی. متاسفانه، در تهران این گونه نیست. در تهران می بینیم که 80 درصد درآمد، از طریق شهر فروشی به دست می آید. 20 درصد درآمد پایدار است. حال آنکه باید برویم به سمت اینکه درآمد شهر را بر اساس قوانینی که درآمد پایدار در آن نقش دارد اداره کنیم.
انتهای پیام/