ابراهیم نژادرفیعی- پس از سرنگونی سوخوی 24 روسیه از سوی هواپیمای اف 16 ترکیه، علاوه بر ایجاد تنشهای سیاسی میان دو کشور، عکسالعمل و محدودیتهای اقتصادی روسیه برای ترکیه را نیز به همراه داشت و روسیه روابط اقتصادی خود را با این کشور قطع کرد.
روسیه، سالانه حدود 4 میلیارد دلار محصولات کشاورزی و مواد غذایی از ترکیه وارد میکرد که با قطع روابط قرار بر این شد که ایران این نیاز را پاسخ دهد.معاون رئیس اداره فدرال نظارت بر فرآوردههای دامی و گیاهی روسیه نیز در این ارتباط گفت که با ممنوعیت واردات محصولات کشاورزی از ترکیه، ایران جایگزین این کشور میشود.
بر این اساس روحانی در سفری که پوتین سال گذشته به ایران داشت نیز از وی خواست که شرایط صادرات مواد غذایی و محصولات کشاورزی ایران را به این کشور هموار کند اما زیر ساختهای موجود در بخش و سطح تولید ایران برای صادرات به این کشور مهیا نبود.
باگذشت بیش از 6 ماه از این اتفاق، اما حجم کمی کالای مورد نیاز روسیه از ایران تأمین و به چند کانتینر فرآوردههای لبنی و میگو و ... محدود شد.
در ارتباط با دلیل این موضوع باید گفت برای صادرات به روسیه نیازمند بستن قرار دادهای بلند مدتی هستیم که منجر به پشتیبانی دراز مدت کالاهای آنها را در حجم بالا و بدون وقفه تأمین می شود اما با توجه به زیر ساختها و سیاستهای داخلی ما این امکان وجود نداشت و ندارد چرا که دیدگاه ما از صادرات محصولات کشاورزی صرفاً صادرات و خلاص شدن از مازاد تولید است.
البته ناگفته نماند که در بخش زیرساخت حمل و نقل زمینی نیز مشکلات زیادی وجود داشت بهطوری که مودودی معاون کل سازمان توسعه تجارت در گفتگویی با خبرگزاری تسنیم داشت به صراحت اعلام کرد:«در بخش حمل و نقل زمینی با روسیه دچار مشکل هستیم و سنتی عمل میکنیم و ایران تنها 300 کانتینر یخچالدار دارد که برای صادرات محصولات فسادپذیر بسیار کم است.»
هر چند مشکلات خطوط هوایی و دریایی تا حدود زیادی برای تجارت با آستاراخان حل شده بود و بعد از راه اندازی خط دریایی در سال گذشته اخیراً خط پروازی به روسیه نیز راهاندازی شده است، اما بخش خصوصی به درستی نتوانست از این فرصت استفاده کند که البته با توجه به شرایط موجود قابل پیش بینی بود، اما چیزی که در این ارتباط قابل پیش بینی نبود رفع مشکل تجارت ترکیه و روسیه در کوتاه مدت با عذرخواهی اردوغان از پوتین بود.
دو روز قبل،کاخ کرملین اعلام کرد پوتین نامهای را از اردوغان دریافت کرده که او رسماً" بابت "کشته شدن خلبان" جنگنده روسی توسط جنگنده ترکیه عذرخواهی کرده است.
این امر باعث شد ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه روز گذشته اعلام کند که پوتین به دولت این کشور دستور خواهد داد تا رایزنیها را برای ازسرگیری روابط تجاری با ترکیه آغاز کند. کاخ کرملین در بیانیهای اعلام کرد: پوتین و اردوغان آمادگی دارند تا دیدار دوجانبه را بررسی کنند. بر اساس این بیانیه ترکیه و روسیه توافق کردند که وزرای خارجه دو کشور در اوایل ماه میلادی آینده با هم دیدار کنند.
با ورود دوباره ترکیه به بازار روسیه و تلاش برای بازیابی بازار بزرگ محصولات کشاورزی و مواد غذایی خود در این کشور، دوباره شرایط حضور ایران در روسیه با وجود تفاهمنامههایی که میان مقامات ایرانی و روسی برای توسعه روابط منعقد شده، دشوار است.
انتهای پیام/