به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر دستاندرکاران ستاد راهیان نور با ایشان برای چندمین بار درباره تولید آثار هنری ضدجنگ هشدار دادند: «بیتوجهی به دوران دفاع مقدس یا حرکت در جهت مخالف آن از بین بردن ثروت ملی تاریخساز ملت است و مسئولان باید در این خصوص مراقب باشند. برخی دو مقوله را با یکدیگر اشتباه میگیرند، در اینکه جنگ خشن و خسارتبار است، شکی نیست، اما سؤال مهم این است که اگر ملتی مورد تهاجم قرار گیرد ولی نیرو و قدرت خود را به میدان نیاورد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ افراد و جریانهایی که تلاش دارند دفاع مقدس را کمرنگ کنند یا بر ضد آن سخن بگویند، همانند کسانی هستند که کتابهای خطی نفیس یک ملت را آتش بزنند یا ثروت نفت یک ملت را به دریا بریزند.»
نفوذ نگاه روشنفکری در سینمای جنگ
نگاه روشنفکری متأسفانه در مقطعی به شدت بر سینمای جنگ ما هم تأثیرگذار بوده است. فیلمسازان ما همواره آنقدر از اینکه به آنها برچسب پروپاگانداساز بزنند، پرهیز داشتهاند که ناخواسته در ورطه نگاههای روشنفکری افتادهاند و بعضاً در ساخت آثار ضدجنگ به نام سینمای دفاع مقدس از هم سبقت گرفتند.
سینمای جنگ باید غرور ملی را تحریک کند
ضیاءالدین دری، فیلمساز باسابقه کشورمان درباره سینمای جنگ و ضدجنگ به این مسئله اشاره کرد که اساساً سینمای دفاع مقدس ما با عنصر حماسه که نیاز اصلی این سینماست فاصله دارد. سینمای جنگ به معنای سینمایی که بتوانیم به آن ببالیم و تبدیل به یک سرود ملی بشود و مردم مانند یک فریضه به آن نگاه کنند، در ایران اساساً شکل نگرفت. سینمای جنگ باید شکوهمند، افتخارآمیز و دراماتیک باشد و جامعه، خانواده و عشق در آن جریان داشته باشد. وی به سینمای هند و فیلمی چون مادر هند که در مقطعی، همه مردم این کشور آن را دیدهاند، اشاره کرد و توضیح داد: «سینمای جنگ باید غرور ملی را تحریک کند و مردم را به وجد بیاورد و جایش را برای همیشه در خاطره مردم تثبیت کند و شکوه و عظمت و افتخار در آن موج بزند. من در سینمای دفاع مقدس ایران نمیتوانم فیلمی را به یاد بیاورم که اینگونه با تودههای مردم ارتباط برقرار کرده باشد، البته منکر زحمات زیادی که در این ژانر کشیده شده نیستم، اما من از ایدهآل خودم صحبت میکنم.»
فیلم جنگی خوب نمیتواند پروپاگاندا نباشد
کارگردان سریال کلاه پهلوی در ادامه از ویژگیهای اصلی سینمای جنگ سخن گفت و به این اشاره کرد که «فیلم جنگی خوب نمیتواند پروپاگاندا نباشد، جنگ دو وجه دارد؛ وجه ظاهری آن ویرانگری است، ولی وجه باطنی آن برای یک ملت آگاه و بیدار حیات است. بزرگترین تمدنها از درون جنگ سر برآوردهاند و ما این حقایق را نتوانستهایم به نسل نو تفهیم کنیم. جنگ فارغ از ماهیت ویرانگرش برای ملتها حیاتبخش است. این مفهومی است که در سینمای جنگ ما مورد غفلت واقع شده است. همان مفهومی که امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید دارند.
به اعتقاد دری، فیلم جنگی اگر نتواند لزوم دفاع از خاک، کیان و ناموس در شرایطی مخاطرهآمیز را به مخاطب منتقل کند، رسالت خود را انجام نداده است. فیلم جنگی باید تحریککننده باشد، مخاطب حسرت بخورد که چرا من آن زمان نبودم تا برای وطن، ناموس و ارزشهایم بجنگم، نه اینکه تردید ایجاد کند. مخاطب به جای اینکه با خود بگوید چرا باید بجنگیم باید از اینکه آن زمان در آن موقعیت قرار نگرفته تا جانش را برای ناموس و خاکش نثار و احساس کند چیزی از دست داده است.»
فیلم جنگی باید تهییجکننده باشد
«فیلم جنگی اگر مخاطب را تشویق به جنگیدن برای یک ارزش نکند به ضد خود تبدیل میشود. اساساً در طول جنگ هشت ساله ما، سینمای جنگ سهم کوچکی در تشویق و تهییج مردم برای جنگیدن داشت و سهم اصلی را توصیههای امام(ره) و عشق به امام حسین(ع) و تبلیغات رسمی برعهده داشت و سینمای ایران نتوانست سهم عمدهای ایفا کند. هرچند سینمای جنگ ما در مقطعی جزو پرمخاطبترینها بود، اما من دارم از ایدهآل صحبت میکنم.»
اثر ضدجنگ روی ویرانگری تأکید دارد
وی به پوستر انگلیسی معروفی از جنگ جهانی دوم اشاره کرد که یک سرباز روبهروی مردم به سمتی اشاره کرده و کنار آن با خط درشت نوشته؛ کشورت به تو نیاز دارد: «این پوستر هنوز در خاطره نسلی که از آن دوران باقی مانده، زنده است و بسیاری از فیلمهای جنگ دوم جهانی هم همین تأثیر را گذاشتهاند. اصلیترین وجه فیلمهای جنگی این است که قهرمانمحور است، اما شما ببینید چقدر فیلم به اصطلاح جنگی در سینمای ایران ساخته شده که قهرمان در آن معنی ندارد و حتی ضدقهرمان است. الی ماشاءالله فیلمهایی ساخته شده که در آن روی خرابی و ویرانی جنگ تأکید شده نه حیاتبخشی جنگ. غربیها بهتر از ما میدانند که جنگ چگونه تودهها، افکار و انگیزهها را به حرکت در میآورد و موجب پویایی بینظیر جامعه میشود، اما فیلمساز ما روی خرابیهای جنگ تأکید میکند و جالب است که سفارشدهنده هم نمیفهمد دقیقاً چه آشی برایش ساخته شده است.»
اثر ضدجنگ سواد نمیخواهد
دری در ادامه توضیح داد: سیاهنمایی و ساخت اثر ضدجنگ سواد نمیخواهد، اما نشان دادن رشادت و قهرمان ساختن اتفاقاً سواد میخواهد. فیلم جنگی باید منعکسکننده درون جامعه باشد. ما نزدیک 300 هزار شهید دادهایم. این شوخی نیست. مردم الکی از شهدا تجلیل نمیکنند. احساس میکنند دارند وظیفهشان را انجام میدهند. فیلم جنگی باید بلوا به راه بیندازد. باید کاراکتر در ابعاد پرده عریض بسازد. نمیگویم بزرگنمایی کند، ولی باید کلیشهها را بشکند و قهرمان بسازد.
بهترینهای ژانر جنگ را نسل آینده خواهد ساخت
فیلمساز کشورمان در ادامه خاطرنشان کرد: من آن زمان که شور و حال داشتم دو فیلمنامه درباره جنگ با نامهای «ارسلان» و «سکوت در جبهه» نوشتم، ولی نگذاشتند بسازم چون فکر میکردند من عرضهاش را ندارم و اینکاره نیستم. برای من داستان اهمیت دارد. من نمیخواستم مثل خیلی از این جنگیسازها کولاژی از چند صحنه جنگی در شب عملیات نشان بدهم. قصد نداشتم صحنه دعای کمیل خواندن، وصیت نوشتن و پشت بیسیم یاسر یاسر گفتن را بدون هیچ بار دراماتیک لازم به هم گره بزنم. اینها البته حقایق جنگ ماست، ولی صرفاً به عنوان مزه و اسانس فیلم و بازتاب ماهیت شیعی جنگ ما باید به کار بیاید نه اینکه فیلم روی این صحنهها بارگذاری شود. فیلمساز جنگی باید درام خلق کند؛ کاری که اغلب فیلمسازان جنگ ما بلد نیستند. اینکه آقا مدام میگویند درام خلق شود برای همین است. تا زمانیکه درام خوب جنگی خلق نشود، فیلمنامه خوب نوشته نمیشود. البته رهبر انقلاب همیشه از کارهای خوبی که انجام شده، تقدیر کردهاند اما من میدانم ایشان راضی نیستند و آن اثر مطلوب ایشان در سینمای جنگ هنوز محقق نشده است. بهترین فیلمهایی که درباره جنگ ما ساخته شده مثل از کرخه تا راین درباره جنگ نیستند و در واقع مصائب پس از جنگ و حاشیه جنگ را نشان میدهند. به نظرم فیلمهای خوب جنگی ما را بچههای نسل آینده خواهند ساخت.
منبع: جوان
انتهای پیام/