ساخت و احداث راهآهن از دو بخش اصلی زیر سازی و روسازی تشکیل میشود. زیرسازی راهآهن شامل عملیاتهای خاکی (خاکبرداری و خاکریزی)، احداث ابنیه فنی (پل، تونل، ایستگاه) و سایر عملیاتهای راه سازی میباشد که طبق استانداردها توسط ماشین آلات مخصوص صورت میپذیرد؛ که این امور در حال حاضر به صورت کاملاً بومی در داخل کشور در حال انجام است.
اما مهمترین قسمت که مربوط به روسازی خط آهن میباشد عملیات ریل گذاری است که به دلیل نیاز به واردات ریل این قسمت از احداث خطوط ریلی به گلوگاهی برای ساخت راهآهن تبدیل شده است.
در حال حاضر 4700 کیلومتر محور ریلی در دست احداث وجود دارد که برای تکمیل آن حدود 600 هزار تن ریل موردنیاز است. ریل موردنیاز کشور درطول صد سال گذشته و از بتدای تأسیس راهآهن در ایران از طریق واردات تامین میشد. به عنوان مثال طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی تنها در سال 95، 198 هزار تن ریل معادل 146 میلیون دلار از 12 کشور مختلف به کشور وارد شده است. این حجم از واردات در حالی صورت میگیرد که پس از گذشت 3 دهه از امضای اولین تفاهم نامه برای تولید ریل ملی، بالاخره آبان ماه سال 95 خط تولید این کالای راهبردی در کارخانه ذوبآهن اصفهان توسط معاون اول رئیس جمهور افتتاح شد. اما در حال حاضر و پس از گذشت 9 ماه از افتتاح این خط تولید، همچنان تولید و استفاده از ریل داخلی انجام نپذیرفته است.
ابتدای مردادماه سال جاری، ذاکری معاون توسعه راهآهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور درباره آخرین وضعیت تحویل ریل ملی از سوی ذوبآهن اصفهان گفت: «این شرکت از چند ماه قبل قراردادی را با شرکت راهآهن نهایی کرده است تا بخشی از ریل موردنیاز این شرکت را تامین کند. البته طبق آخرین ارزیابیها هنوز این ریل به راهآهن نرسیده و پیگیریها ادامه دارد.»
شرکت ذوبآهن که پیش از این در رابطه با تکمیل و راهاندازی خط تولید و افتتاح کارخانه ذوبآهن بارها تأخیر کرده است این بار نیز در تحویل ریل موردنظر در قرارداد با شرکت راهآهن دچار تأخیرهای مکرر و خلف وعده شده است.
اردیبهشتماه سال گذشته معاون فنی سابق و مدیرعامل کنونی راهآهن خبر از توافق تولید 40 هزار تن ریل U33 (مناسب برای سرعتهای زیر 160 کیلومتر در ساعت) توسط ذوبآهن و تحویل آن تا پایان سال 95 به شرکت راهآهن داده بود.
در همان ایام مدیرعامل ذوبآهن نیز وعده تحویل 100 هزار تن ریل را تا پیش از شروع سال 96 به شرکت راهآهن داد. اما آنچه پس از گذشت 9 ماه از افتتاح اولین کارخانه تولید ریل ملی کشور مشخصشده، عدم همت ذوبآهن در تحقق بخشیدن به وعدههایش بوده است. بررسیها نشان میدهد بدهیهای مالی ذوبآهن، نحوه تسویه مبلغ قرارداد و سود بیشتر ذوبآهن از تولید تیرآهن بالپهن از محل این خط تولید ازجمله مهمترین عوامل در تأخیر تولید ریل ملی بوده است.
سید میثم لاجوردی-کارشناس حملونقل
انتهای پیام/