به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، پیش بردن یک برنامه سیاسی موفقیتآمیز برای تصفیه سیاسی، اقدام چندان سادهای نیست، خصوصاً در کشوری مانند عربستان که در آن مرزهای چندان روشنی میان خاندان سلطنت، سیاست، امنیت، رسانهها و بنگاههای کسب و کار وجود ندارد.
«محمد بنسلمان»، ولیعهد عربستان سعودی به تازگی در اقدامی خطرناک که به گفته کارشناسان ممکن است به ایجاد ناآرامیهای سیاسی در این کشور منجر شود، چهار نهاد مهم را به مبارزه طلبیده است:
1- خاندان سلطنتی
شاهزاده متعب بنعبدالله
«چراغی که به خانه روا است به مسجد حرام است»؛ این ضربالمثل معروف حتی وقتی صحبت از تصفیه حسابهای سیاسی باشد هم مصداق دارد. خاندان آل سعودی، متشکل از دستکم 15000 شاهزاده با ارزش دارایی بیش از 1 تریلیون دلار است.
با آنکه ولیعهد 32 ساله عربستان در تلاش است خود را به عنوان فردی ترقیخواه و منای اصلاحات عربستان معرفی کند، عده زیادی از شاهزادگان سعودی چنین نگاهی به او ندارند. به همین دلیل، بنسلمان در روزهای گذشته، دستور دستگیری حداقل 11 شاهزاده را داد که برخی از آنها جزو قدرتمندترین شاهزادهها محسوب میشوند.
اخیراً خبرگزاری رویترز از قول منابع آگاه گزارش داده ولیعهد عربستان تا حد زیادی از این موضوع آگاه شده بود که برخی از شاهزادههای قدرتمند، از جمله شاهزاده «متعب بن عبدالله»، وزیر گارد ملی و فرزند پادشاه پیشین عربستان احساس خوبی درباره ترفیع جایگاه او ندارند.
2- وزیران دولتی
حتی اگر بنسلمان هم قصد انجام اصلاحات واقعی داشته باشد، نگرانیهای عملی باعث شدهاند او از برخی جهات تحت فشار قرار گیرد. سعودیها برای چند دهه با اعطای مزایای رفاهی به شهروندان قصد داشته مخالفتهای سیاسی را در پایینترین حد نگاه دارد. انجام این کار دیگر با قیمت نفت 60 دلاری امکانپذیر نیست.
اما محمدبنسلمان از طرحی به نام سند چشمانداز 2030 رونمایی کرده که در صورت در صورت تحقق اهدافش تا سال 2030 وابستگی اقتصاد عربستان به نفت را به صفر خواهد رساند. یکی از اهداف این سند، مستلزم فروش 5 درصد از سهام شرکت ملی نفت عربستان (آرامکو) است. امید آن بود که فروش این سهام، برای عربستان 100 میلیارد دلار درآمد ایجاد کند، اما کارشناسان این رقم را مبالغهآمیز توصیف کرده و میگویند این رقم نزدیک به 65 میلیارد دلار خواهد بود.
حالا با دستگیری «ابراهیم العساف»، وزیر کشور عربستان و از اعضای ارشد «آرامکو» تحقق همین هدف هم در هالهای از ابهام قرار دارد. «عادل فقیه»، وزیر امور اقتصاد و برنامهریزی هم از جمله دیگر وزیرانی بود که هدف تصفیه سیاسی بنسلمان قرار گرفت. در مجموع 38 نفر از معاونان فعلی و سابق وزرای دولتی عربستان دستگیر شدهاند.
3- فرماندهان نظامی
دستگیری وزیران کلیدی در اقتصاد عربستان کمتر به دلیل تهدید مستقیم علیه بنسلمان و بیشتر به دلیل مخالفت آنها با سمت و سوی اقتصادی اصلاحات در اقتصاد عربستان سعودی صورت گرفت. اما دستگیری دریادار «عبدالله بن سلطان بن محمد آل سلطان»، فرمانده نیروی دریایی عربستان و شاهزاده «متعب بنعبدالله»، وزیر گارد ملی عربستان به دلیل تهدیدهای مستقیمی که آنها علیه قدرت انحصاری بنسلمان انجام شد.
بنسلمان از سال 2015 وزیر دفاع عربستان بوده و گارد ملی، آخرین نیروی امنیتی بود که از کنترل او خارج بود. متعب تنها فرد داخل حکومت بود که میتوانست بنسلمان را با چالش جدی مواجه کند. این نگرانی اکنون رفع شده است.
4- تجار و اصحاب رسانه
«ولید الابراهیم»، رئیس گروه رسانهای «امبیسی»
تصفیه کامل و موفقیتآمیز همیشه تنها به معنی حذف صاحبان قدرت رسمی نیست. تصفیه سیاسی نیز همانند تمامی بازیهای قدرت، بایستی شامل یک وجهه روابط عمومی و تبلیغاتی باشد.
اگر قرار باشد در تصفیه سیاسی، روایتها تحت کنترل درآیند یک اقدام مناسب کنترل کسانی است که از ابزارهای لازم برای بیان روایتها برخوردارند. با این توضیح اینکه تعجبی ندارد که در میان دستگیرشدگان نام «ولید الابراهیم»، رئیس گروه رسانهای «امبیسی» (مرکز پخش خاورمیانه) و «سعود الدوایس»، رئیس سابق شرکت مخابرات عربستان سعودی به چشم بخورد.
اما دستگیری «ولید بن طلال»، پسرعموی بنسلمان و سرمایهدار سرشناس سعودی از تمام دستگیریها تعجبآورتر بود. به ویژه با توجه به اینکه او از اصلاحات بنسلمان حمایت کرده بود. اما در مدرنسازی مد نظر بنسلمان، تنها یک نفر باید منادی اصلاحات اجتماعی، فرهنگی و مذهبی باشد و همان فرد هم باید بر تاج و تخت پادشاهی تکیه بزند.
انتهای پیام/