باشگاه خبرنگاران پویا -مهدی خانی اوشانی
نمایشگاه عکس «از او که میگویم...» عصر روز گذشته با عکسهایی از دوره جوانی تا ارتحال امام خمینی (ره) در گالری شماره یک خانه عکاسان ایران در حوزه هنری افتتاح شد.
وقتی به حوزه هنری رسیدم افراد زیادی در سالن طبقه همکف ایستاده بودند و منتظر آیتالله قائممقامی برای افتتاح نمایشگاه. آیتالله که آمد بلافاصله نوار افتتاح را قیچی کرد و به همراه جمعیت وارد نمایشگاه شد.
آیتالله قائممقامی عکسها را یکییکی با حوصله و دقت تماشا میکند و نوشتههای ذیل آنها را میخواند؛ آنچنان با احساس که انگار تمام این عکسها لحظهلحظه زندگی پربرکت امام را از مقابل چشمانش میگذراند.
در نمایشگاه «از او که میگویم...» شاهد عکسهایی هستیم که بسیاری از آنها را برای اولین بار به نمایش گذاشته شدهاند. در هرکدام از این عکسها لحظات خاطرهانگیزی از زندگی امام را میتوان دید. عکسهایی که برای دوستداران امام که میخواهند بدانند این رهبری که انقلاب را به تمام دنیا صادر کرد چه کسی بود، بسیار تاثیرگذار است.
تعدادی از این عکسها که سیاه و سفید هستند مربوط به دوره جوانی امام است. این عکسها در سالهای پس از 42 که امام تبعید شد میان مردم به صورت مخفیانه نگهداری و دست به دست میشد. بزرگترهایی که آن روزها را به یاد دارند با تماشای این عکسها به یاد روزهایی میافتند که عکسها و کارتپستالهای امام را با وحشت از ساواک در خانههای خود نگهداری میکردند. امروز شرکتکنندگان این نمایشگاه با علاقهای وصف نشدنی به عکاسی از تابلوهای عکس امام میپردازند.
اولین عکس رنگیای که از امام به دست مردم رسید و در قالب کارت پستال چاپ شد و در آن روزها علاقهمندان زیادی پیدا کرد عکسی است که امام را در اوایل دهه پنجاه در اتاقی کوچک در نجف نشان میدهد در حالیکه میز کوچک آبیرنگی جلوی ایشان است. این عکسها حرفهای بسیاری با مخاطبان دارند. تمام روحیات، حس مبارزه، اندیشه و سادهزیستی امام را میتوان در این عکس دید.
عکسهایی که توسط عکاسان حرفهای در نوفل لوشاتو از امام گرفته شده است عکسهایی بسیار تکنیکی هستند. یکی از این عکسها با تیتر «مرد سال» روی جلد مجله تایم چاپ شد اما این نشریه در انتشار این عکس شیطنت کرد و کنتراست و رنگ تصویر را دستکاری کرد تا خشن و خوفناک به نظر برسد. حال عکسی که در این نمایشگاه به نمایش درآمد نسخه اصلیِ همان عکس است که نگاه عاطفی و ملکوتی را در چشمان امام در عین وقار میتواند دید؛ بنابراین چنین عکسهایی میتواند تبدیل به سند تاریخی شود و قابلیت تحریف نیز دارند.
در بخش نهایی این نمایشگاه که تاسفبرانگیزترین قسمت آن است عکسهای ایام رحلت امام در سال 68 به نمایش درآمده. در این عکسها مردم را در حالی میبینید که بسیار آشفته هستند و لباسها و سر و روی آنها خاکی است. روزهای بسیار تلخی بود و مردم احساس می کردند که دنیا به پایان رسیده است و هم امام را از دست دادهاند و هم خودشان از دست رفتهاند.
عکسهایی است که امام در کنار فرماندهان شهید دفاع مقدس نشان میدهد. نگاه محبتآمیز امام به شهید فکوری که حس بسیار زیبایی در چهره و نگاه امام مشاهده میشود. در عکسی که مربوط به دیدار رزمندهای جانباز با امام است امام اشاره میکند که او را کنار من بنشانید. مسعود شجاعی طباطبایی درباره این عکس میگفت: «ای کاش عکس بعدی هم در نمایشگاه بود تا لحظات حضور این جانباز سرافراز را در کنار امام میدیدیم. عشق رزمندگان برای برخی افراد قابل تفسیر نبود و تشخیص نمیدادند که چرا وقتی امام صحبت میکند رزمندگان گریه میکنند؟ این گریه از سر شوق و شیدایی عمیق نسبت به شخصیتی غیرقابل وصف است. شخصیت امام در طول تاریخ بینظیر و در آینده هم تکرارنشدنی است.»
یکی از عکسهای این نمایشگاه صحنهای را نشان میدهد که شهید فکوری در کنار امام نشسته و رهبر کبیر انقلاب با محبت خاصی به این فرمانده دلیر نگاه میکند و به صحبتهایش گوش میدهد.
از شجاعی درباره تاثیر شخصیت امام در جنبش او و سایر عکاسان دفاع مقدس میپرسم؛ میگوید: «من خودم را عکاس رسمی دفاع مقدس نمیدانم. من با دوربین شخصی از چند عملیات عکاسی کردم. ما در دوران دفاع مقدس عکاسان بسیار بزرگی داشتیم که من در برابر آنها حرفی برای گفتن ندارم. در نگاه کلی میتوان گفت که نوع نگاه و صحبتهای امام تاثیر بسیاری بر روح و جان بچهها میگذاشت. زمانی که امام اعلام کردند که پاوه باید آزاد شود به محض اینکه جملات امام از رادیو پخش شد افراد بسیاری کار خود را رها کردند و به سوی پاوه رهسپار شدند. نگاه و صحبتهای امام همگی خدایی، درس حکمت و برگرفته از قرآن و احادیث بود. زمانی که امام قطعنامه را "جام زهر" خواندند من در منطقه بودم؛ بچهها بسیار ناراحت بودند و احساس بسیار تلخی داشتند و مرتب گریه میکردند و میگفتند: امام که این همه عاشق دارد نباید جام زهر بنشود و ما باید این کار را انجام بدهیم.»
سیداحسان باقری نیز درباره این نمایشگاه گفت: «114 عکس از نوجوانی تا ارتحال امام در این نمایشگاه وجود دارد. این نمایشگاه دربرگیرنده برههای تاریخی است که وقایع دوران انقلاب را به شکل یک روزشمار تاریخی نشان میدهد. انشاالله آثار این نمایشگاه در آینده در قالب یک کتاب به چاپ خواهد رسید.»
تصاویری از مراسم افتتاحیه نمایشگاه «از او که میگویم...» را مشاهده میکنید: