به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اراده الهی بر آن قرار گرفته بود که امامت و ولایت پس از پیغمبر اکرم صلیالله علیه و آله از طریق فرزندان حضرت زهرا سلامالله علیها و امام علی علیه السلام ادامه پیدا کند و این سلسله نورانی، پیشرو و هادی مردم جهان در طول تاریخ باشند. در این میان انتقال امامت از امام حسن (ع) به امام حسین علیه السلام از جمله رویدادهایی است که دیگر در میان ائمه اطهار علیهم السلام تکرار نشد و هر امامی فرزند امام قبل از خودش بود. به این ترتیب تنها انتقال امامت در میان این برادر بزرگوار اتفاق افتاد. البته باید دقت شود که امام محمدباقر علیه السلام از طریق پدر خود، امام سجاد علیه السلام، نوه امام حسین علیه السلام محسوب میشوند و از طرف مادرشان نیز نوه امام حسن علیه السلام هستند. از سوی دیگر به اراده الهی نسل امام حسن مجتبی علیه السلام در طول تاریخ تداوم پیدا کرده و سلسله سادات حسنی از نسل آن امام بزرگوار هنوز هم در میان ما و در کشورهای گوناگون زندگی میکنند.
خبرگزاری تسنیم در گفتوگویی که با دکتر محمدحسین رجبی دوانی، نویسنده و محقق تاریخ اسلام و شیعه، انجام داده به بررسی برخی ابهامات و شبههها در خصوص زندگی امام حسن مجتبی علیه السلام پرداخته است. آن طور که این محقق تاریخ اسلام شرح میدهد، اهل بیت یک معنای خاص دارد که در قرآن به آن اشاره شده: «انما یریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا». طبق نقلقولها معنای اولیه آن فقط شامل پنج معصوم بزرگوار یعنی پیامبر صلیالله علیه و آله، امیرالمؤمنین علیه السلام، حضرت زهرا سلامالله علیها و حسنین علیهماالسلام میشود؛ یعنی پنج تن آل عبا. اما طبق اعتقاد ما این معنا شامل ائمه معصوم علیهم السلام از نسل امام حسین علیه السلام هم میشود. یعنی چهارده معصوم اهل بیت خاص هستند. اهل بیت معنای عام دیگری هم دارد که شامل همه فرزندان و بانوان حرم ائمه که در مسیر حق و حقیقت چهارده معصوم باشند، میشود. کما اینکه کاروان اسیران کربلا در لسان محدثین و مورخین و حتی بالاتر از آنها در فرمایش بعضی از ائمه اطهار علیهم السلام به عنوان اسیران اهل بیت یاد شده است. حال آنکه هیچ معصومی جز امام سجاد علیه السلام در میان آنها نبوده. بانوان و کودکان امام حسین علیه السلام را با عنوان اسرای آل الله و اهل بیت تلقی میکردند. بنابراین اولاد امام حسن علیه السلام آنهایی که در مسیر حق قرار داشتند هم به این تعبیر جز اهل بیت عام نبی مکرم اسلام صلیالله علیه و آله به شمار میآیند.
دلایل انتقال امامت به امام حسین علیه السلام
چرا امامت پس از امام حسن علیه السلام به امام حسین علیه السلام رسید و از نسل امام حسن ادامه نیافت و چرا فقط به فرزندان امام حسین اهل بیت میگویند؟
تعیین امام، خواست و اراده الهی است و در دست پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله هم نیست. درواقع پیامبر صلوات الله علیه فقط نقش معرفی کننده دارد.
بر این اساس نبی مکرم اسلام صلیالله علیه و آله در غدیر خم حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام را تعیین نکردند، بلکه فقط آن حضرت را به مردم معرفی کردند. خدا تعیین کرده بود و پیامبر مأمور معرفی و گرفتن بیعت برای آن حضرت بودند.
تعیین ائمه معصومین علیهم السلام هم همین طور است. خدا اراده کرده بود این دو بزرگوار دارای امامت باشند. ابتدا امام حسن علیه السلام و بعد از او امام حسین علیه السلام. این امری است که خدا اراده کرده بود. همان طور که خدا اراده کرد نسل هر پیامبری صلب خود او باشد جز نسل پیامبر که از صلب امیرالمؤمنین علیه السلام است.
البته مقام امام حسن علیه السلام از امام حسین علیه السلام بالاتر است. زیرا بر امام حسین علیه السلام ولایت داشتند اما خدا اینگونه اراده کرد که تداوم امامت در نسل امام حسین علیه السلام باشد و دیگر هیچ دو برادری امام نباشند. بنابراین یکی از ادله شیعیان، بر بطلان ادعای برخی از امامزادگان که متأسفانه گهگاهی در برابر امام حق داعیه امامت داشتند، این بود که طبق اراده خدا و نقلهای معتبر بعد از امام حسن و امام حسین علیهماالسلام دیگر امامت در دو برادر جمع نخواهد شد و هنگامی که امام حقی از دنیا رفت اگر برادر او ادعای امامت کند به طور قطع ادعای باطلی است.
آیا اولاد امام حسن علیه السلام جزو اهل بیت هستند؟
پس چرا به فرزندان امام حسین علیه السلام اهل بیت میگویند؟ آیا این مطلب در مورد خانواده و نسل امام حسن علیه السلام نیز صدق میکند؟
باید گفت اهل بیت یک معنای خاص دارد که در قرآن به آن اشاره شده: «انما یریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا». طبق نقلقولها معنای اولیه آن فقط شامل پنج معصوم بزرگوار یعنی پیامبر صلیالله علیه و آله، امیرالمؤمنین علیه السلام، حضرت زهرا سلامالله علیها و حسنین علیهماالسلام میشود؛ یعنی پنج تن آل عبا.
اما طبق اعتقاد ما این معنا شامل ائمه معصوم علیهم السلام از نسل امام حسین علیه السلام هم میشود. یعنی چهارده معصوم اهل بیت خاص هستند.
اهل بیت معنای عام دیگری هم دارد که شامل همه فرزندان و بانوان حرم ائمه که در مسیر حق و حقیقت چهارده معصوم باشند، میشود. کما اینکه کاروان اسیران کربلا در لسان محدثین و مورخین و حتی بالاتر از آنها در فرمایش بعضی از ائمه اطهار علیهم السلام به عنوان اسیران اهل بیت یاد شده است. حال آنکه هیچ معصومی جز امام سجاد علیه السلام در میان آنها نبوده.
بانوان و کودکان امام حسین علیه السلام را با عنوان اسرای آل الله و اهل بیت تلقی میکردند. بنابراین اولاد امام حسن علیه السلام آنهایی که در مسیر حق قرار داشتند هم به این تعبیر جز اهل بیت عام نبی مکرم اسلام صلیالله علیه و آله به شمار میآیند.
تداوم نسل امام حسن علیه السلام
سؤال دیگر که در تداوم نسل امام حسن علیه السلام مطرح میشود، آن است که آیا با شهادت حضرت قاسم بن الحسن و عبدالله بن الحسن علیهماالسلام نسل ذکور امام حسن مجتبی علیه السلام قطع شد؟ آیا سادات از نسل امام حسن علیه السلام وجود ندارد؟
خیر این برداشت اشتباه است اگرچه قاسم و عبدالله علیه السلام دو فرزند امام حسن مجتبی علیه السلام به شهادت رسیدند. همچنین برادر دیگری از فرزندان پاک امام حسن علیه السلام در کربلا به شهادت رسید؛ اما نسل امام حسن مجتبی علیه السلام به لطف الهی تا امروز باقی است و این نسل هم از دو فرزندان وجود مقدس آن حضرت یکی زید بن حسن پسر بزرگ امام حسن مجتبی علیه السلام و دیگری حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام باقی مانده است.
حسن مثنی فرزند دیگر امام حسن مجتبی علیه السلام بود که در واقعه کربلا همراه با همسر خود فاطمه دختر امام حسین علیه السلام حضور داشت. در این فاجعه او مجروح شد. اما اسماء بن خارجه فزاری از خویشاوندان مادری او که در لشکر عمر سعد بود او را در پناه خود گرفت و نگذاشت کشته شود و بعد از فاجعه کربلا او را به کوفه برد و مداوا کرد و به مدینه بازگرداند.
از نسل حسن مثنی و فاطمه دختر امام حسین علیه السلام فرزندانی باقی ماند که به آنها طباطبایی میگویند. با این توضیحات، سادات طباطبایی، ساداتی هستند که نسب آنها به حسن مثنی میرسد و از طریق او جزو نسل امام حسن مجتبی علیه السلام محسوب میشوند.
انتهای پیام/