به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرمآباد، درهها را عادت بر آن است که نشیب باشند و فرود؛ جایی برای گذر آب، فروریختگیِ خاک، شیبِ خاموشی و فرود.
اما گاه، دره، بهجای شکاف، بال میشود؛ بالی که انسان در پرواز نخستینش از آن فرو میافتد، میخزد، قد میکشد، آواز برمیآورد و اندیشه را میچشد.
دره خرمآباد، شکست زمین نیست؛ خمشدن زمین است برای زایش، زهدانی آهکی پیچیده در چینخوردگیهای زاگرس. در این دره، نه فقط سنگها، بلکه استخوانها و رگهای فراموششده، قصه حیات را زمزمه میکنند.
اینجا، سنگ تنها سنگ نیست؛ هر لایه استخوان است، هر رگه رگی از خون تاریخ. در غار یافته، در کلدر، در گراجنه و کنجی، در اشکفت قمری و گیلوران.
غارها، زهدانهاییاند که تپش نخستین حیات انسانی در آنها شنیده شد. جایی که دستان برهنه بر چخماق کوبید، آتش را بیدار کرد، ترس را بر دیوارهای نمناک نقاشی کشید و امید را در آویز صدفها پنهان ساخت.
دره خرمآباد، داستان خانهای بیدیوار و بیدر. هزاران سال پیش از بازار و نام و مرز، زمین، آغوش خویش را به انسان گشود و انسان، با سکونت در این غارها، به زمین معنا بخشید. غار کلدر اکنون بهسان تختهسنگی مقدس، رمزگشای پیشاتاریخ است.
در این غار آنچه کشف شده سنگی، دندان و آرواره انسان نئاندرتال، رد استخوانهای آهو و بز کوهی بوده و مهمتر از همه رسوباتی که نشان میدهد انسان، در این دره پیش از آنکه زبان بسازد، یاد گرفت آتش بیفروزد.
اینجا نقطهای است که زیستشناسی و باستانشناسی بههم گره میخورند و انسانی برای اولینبار سنگ چخماق را به سنگ سخت کوبید و جرقهای زد.
اینجا اگر خوب گوش بسپاری قصهای را خواهی شنید از دستانی که آهو را شکار کرد، پوست آن را کند، و استخوانهایش را در گوشهای تلانبار کرد تا روزی از آن ابزار بسازد.
غار کلدر که در سال 1385 در فهرست آثار ملی جای گرفت و در تیرماه 1404 به ثبت جهانی رسید، اکنون با سندی رسمی به مالکیت لرستان درآمدهاست.
حسن بابایی، معاون قوه قضاییه و رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، در دیدار با استاندار لرستان، این رویداد را یکی از مهمترین ثبتهای صورتگرفته در کشور دانست.
او سند این غار را به میراثفرهنگی لرستان تقدیم کرد تا نگاهبانی آن با مسئولان محلی باشد؛ همانگونه که زمین همیشه خواهان نگهبانی خویش بودهاست.
ثبت سند غار کلدر، تلاقی دو جهان است؛ جهان سخت و حقوق و جهان نرم و پررمز طبیعت. حالا لرستان با این ثبت، حافظهای تاریخی که از زهدان زمین برخاسته است را دوباره در آغوش کشید.
انتهای پیام/ 644/.