به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، علی گودرزیزاده، مدیرکل امور کتابخانههای استان مرکزی پیش از ظهر امروز در حاشیه بازدید از کتابخانه مرکزی و نشست با خبرنگاران با اشاره به تحولات فرهنگی و آموزشی کشور، بر ضرورت بازتعریف نقش کتابخانهها در عصر فناوری تأکید کرد و گفت: فضای مجازی و تکنولوژی بیتردید در زندگی امروز ما تأثیرگذار بودهاند، اما کتاب، با تمام فیزیک و خاطرهاش، هیچگاه از حافظه تاریخی و فرهنگی ایرانیان پاک نخواهد شد.
وی افزود: ورود فناوریهای نوین به زندگی مردم، از ظهور تلفن همراه در اواخر دهه 70 و تحول آن در دهه 80 تغییراتی را ایجاد کرده است، از خبرنگاران گرفته تا صنعتگران و پژوهشگران، همه امروز بخشی از تربیت نسل جدید را در بستر فضای مجازی تجربه میکنند. اما نباید فراموش کنیم که کلاسهای سنتی مکتبخانهای جای خود را به آموزشهای هوشمند و فناورانه دادهاند، و کتابخانهها نیز باید همگام با این تحول، خدمات نوین و متناسب با نیازهای روز ارائه دهند.
گودرزیزاده با اشاره به آغاز دهه سوم فعالیت مستقل نهاد کتابخانههای عمومی کشور، تصریح کرد: کتابخانهها باید از نقش سنتی و صرفاً مخزنی خود فاصله بگیرند و به بازوهای فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی شهرها تبدیل شوند. امروز دیگر کتابخانه فقط محل امانت کتاب نیست؛ بلکه بیش از 60 تا 70 نوع فعالیت فرهنگی و اجتماعی در آنها جریان دارد.
کتابخانه مرکزی اراک نقطه عطفی در تحول کتابخانهها
مدیرکل امور کتابخانههای عمومی استان مرکزی با اشاره به پروژه کتابخانه مرکزی شهر اراک، آن را بزرگترین پروژه کتابخانهای کشور دانست و اظهار کرد: این مجموعه قرار است خدمات نوینی را نه فقط برای شهروندان اراکی، بلکه برای پژوهشگران و اهالی کتاب در سراسر کشور ارائه دهد و نقطه عطفی در تحول کتابخانهها باشد.
وی از خبرنگاران و اصحاب رسانه خواست تا در معرفی این رویکرد جدید همراهی کنند و افزود: ما تلاش میکنیم دیالوگهای تکراری را کنار بگذاریم و نگاه تازهای به کتابخانهها داشته باشیم. کتابخانه دیگر فضای ساکت و بیتحرک نیست؛ بلکه به مرکزی فعال و پویا در حوزه فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده است.
گودرزیزاده با تأکید بر نقش مکمل کتابخانهها در نظام آموزش و پرورش، گفت: شاید این مفهوم برای جامعه روستایی سنگین باشد، اما واقعیت این است که کتابخانهها امروز در کنار مدارس، در حال ارائه خدمات مشاورهای، اعتقادی، اجتماعی، مذهبی و تحصیلی هستند. حتی در مواردی که مدارس مشاور ندارند، کتابخانهها با همکاری نهادهایی چون کمیته امداد و شهرداری، این خلأ را پر میکنند.
وی ادامه داد: جریان یادگیری باید در کتابخانهها تصویر شود. مرزهای یادگیری روز به روز در حال گسترشاند و کتابخانهها باید این وسعت را پوشش دهند. نباید این حرفها را صرفاً شعار تلقی کرد؛ بلکه باید تمام تلاشها را به سمت تبدیل کتابخانهها به پایگاههای فرهنگی و اجتماعی سوق داد.
تجهیز کتابخانهها به ساختکدههای مهارتآموزی
مدیرکل امور کتابخانههای عمومی استان مرکزی با اشاره به تجهیز کتابخانهها به ساختکدههای مهارتآموزی، گفت: امروز کتابخانهها به فضایی برای آموزش مهارتهای عملی تبدیل شدهاند. اگر دختر بچهای هفت ساله بتواند در کتابخانه مهارتی مانند کار با دریل یا ترانزیستور را بیاموزد، این یعنی ما توانستهایم خلأهای آموزشی مدارس را پر کنیم. این ساختکدهها با همکاری گروههای جهادی و مردمنهاد راهاندازی شدهاند و برخی تجهیزات توسط خود آنها تأمین میشود یا ما تهیه میکنیم.
کتابخانهها باید از کودکی تا کهنسالی همراه جامعه باشند
وی با تأکید بر گستره خدمات کتابخانهها برای تمام گروههای سنی، گفت: کتابخانه باید از نخستین روزهای زندگی کودک تا دوران کهنسالی همراه انسان باشد. اگر امروز سری به کتابخانه میرجعفری در پارک امیرکبیر بزنید، میبینید که خدمات نوینی در حال ارائه است؛ از برگزاری صبحانههای فرهنگی گرفته تا سفرههای خانگی در ایام خاص مانند هفته کتاب، همه با مشارکت بانوانی که گنجینهای از تجربه و خاطرهاند.
گودرزیزاده بیان کرد: متأسفانه بسیاری از این تجربهها در سینهها میماند و هدر میرود. معلمان بازنشستهای که سالها قصه و داستان در دل دارند، امروز میتوانند در قالب کلاسهای قصهگویی و داستاننویسی خلاق، این گنجینه را به نسل جدید منتقل کنند. در کتابخانه مرکزی اراک، بخشی ویژه برای میانسالان و بازنشستگان در نظر گرفته شده تا این انتقال تجربه بهصورت هدفمند انجام شود.
مدیرکل امور کتابخانههای عمومی استان مرکزی با اشاره به امکانات منحصربهفرد کتابخانه مرکزی اراک، اظهار کرد: این کتابخانه دارای بزرگترین و متنوعترین سالنهای مطالعه در کشور است. از تالارهای عمومی و تالار محققین گرفته تا اتاقهای کار اشتراکی، اتاقهای VIP و حتی اتاقهای ویژه فعالیتهای سیاسی و اجتماعی، همه با هدف پاسخگویی به نیازهای متنوع مخاطبان طراحی شدهاند.
وی بازطراحی فضای فیزیکی کتابخانهها را یکی از مهمترین رویکردهای جدید دانست و گفت: ساخت یک مجموعه فرهنگی هزینهبر است، اما کتابخانهها برخلاف بسیاری از نهادها، ردیف بودجه مشخصی ندارند. ما تنها از 0.5 درصد درآمد برخی شهرداریها بهرهمند میشویم که آن هم در بسیاری از سالها پرداخت نشده است. با این حال، در دو سال اخیر شورای شهر و شهرداری اراک همراهی مثالزدنی داشتهاند و میزان واریزی آنها بیش از سه برابر کل 20 سال گذشته بوده است.
گودرزیزاده با انتقاد از نگاه سنتی به کتابخانهها، تصریح کرد: کتابخانهها دیگر صرفاً مخازن کتاب نیستند. امروز مخازن باز، سالنهای مطالعه، فضاهای بازی و سرگرمی برای کودکان، و ساختکدههای مهارتی جایگزین آن نگاه قدیمی شدهاند. ما در برخی روستاها ساختکدههای کشاورزی راهاندازی کردهایم که در آنها مهارتهایی مانند پرورش زنبور عسل، قارچ و زعفران آموزش داده میشود.
مدیرکل امور کتابخانههای عمومی استان مرکزی از افتتاح دو کتابخانه نسل جدید در استان خبر داد و گفت: کتابخانه امام مجتبی (ع) در شهر زاویه با حمایت شهرداری ساخته شده و کتابخانهای دیگر در روستای علیشاه، در مجاورت استان قزوین، توسط یکی از خیرین بزرگوار احداث شده است. این کتابخانهها با طراحی نوین و تجهیزات بهروز، در حد و اندازه یک کتابخانه شهری خدمات ارائه میدهند. تمام تلاش ما این است که کتابخانهها را به پایگاههایی برای رشد فرهنگی، اجتماعی و مهارتی نسل جدید تبدیل کنیم.
از سینمای معناگرا تا نذر کتاب، کتابخانهها در مسیر تحول همهجانبه
وی با اشاره به نوآوریهای فرهنگی در کتابخانههای استان مرکزی، اظهار داشت: برای نخستینبار در کشور، کتابخانه استاد دهگان تجربهای نو را آغاز کرده و فضای سینمایی در دل کتابخانه ایجاد شده است. این سینما با محوریت فیلمهایی با مضمون کتاب، دانایی و معناگرایی ویژه کودکان و نوجوانان فعالیت میکند؛ گرچه متأسفانه در این حوزه با کمبود محتوا مواجه هستیم.
گودرزیزاده عنوان کرد: کتابداران ما در ابتدای هر فیلم، از فرصت استفاده میکنند تا کتابهایی مرتبط با موضوع فیلم را معرفی کرده و گفتوگویی فرهنگی با کودکان و نوجوانان شکل دهند. این رویکرد، بخشی از فعالسازی جدی بخش کودک و نوجوان در کتابخانهها است.
مدیرکل امور کتابخانههای عمومی استان مرکزی با اشاره به ضرورت بازطراحی فضاهای کتابخانهای، گفت: اگر نیاز باشد، مخازن کتابخانهها جمعوجورتر میشوند تا فضا برای فعالیتهای متنوعتر باز شود. انجمن خیرین کتابخانهساز نیز در همین ماه گذشته، بهویژه در کتابخانه امام حسن مجتبی (ع)، نقطه اوجی در حمایت از توسعه فضاهای فرهنگی رقم زدند. طبقه فوقانی این کتابخانه به بخش نوجوان اختصاص یافته و در حال تجهیز است.
وی درباره زیرساختهای فنی کتابخانهها نیز اظهار کرد: برخی کتابخانهها با مساحت بیش از 1800 مترمربع، نیازمند تأمین انرژی پایدار هستند. در جلسات شورای عمرانی استانداری، با همکاری شهرداری، اداره گاز و سازمان شهرسازی، تصمیماتی برای تجهیز این مراکز به انرژی خورشیدی اتخاذ شده است.
مدیرکل امور کتابخانههای عمومی استان مرکزی در خصوص نیروی انسانی نیز گفت: از مدتها پیش، معاونت توسعه نهاد کتابخانهها تدابیری برای جذب نیرو اندیشیده است. شهر اراک بهعنوان یکی از قطبهای اصلی نهاد، کارگروههایی برای بررسی مسائل منابع انسانی، حراست و ساختار اداری تشکیل داده است.
محمولهای کتاب از کشور آلمان در راه است
وی با اشاره به نقش خیرین در غنای منابع کتابخانهها، اظهار داشت: بیش از نیمی از منابع کتابخانه مرکزی اراک توسط خیرین تأمین شده است. خانواده استاد پیرهادی 30 هزار جلد کتاب، از دیگر خیرین 6 هزار جلد، و یکی دیگر از خیرین نیز 5 هزار جلد کتاب اهدا کردهاند. همچنین محمولهای از کشور آلمان در راه است که پس از طی مراحل گمرکی، به کتابخانه مرکزی خواهد رسید.
گودرزیزاده از اجرای طرحهای نذر کتاب نیز خبر داد و گفت: در هفته پیشرو، با همکاری گروههای نذر کتاب، نخستین مجموعه کتابهای کودک و نوجوان از سوی خیرین به کتابخانهها اهدا خواهد شد. سال گذشته نیز طرح "کتاب من" اجرا شد که طی آن، هر کارمند یک جلد کتاب به کتابخانههای نهادی و مشارکتی استان اهدا کرد.
وی با اشاره به نیاز کتابخانههای زندانها، بهویژه در بخش زنان، افزود: با همکاری اداره زندانها، نشریات، میزهای مطالعه و قفسههای کتاب به این مراکز ارسال شده و در حال تجهیز هستند.
تجهیز کامل کتابخانه مرکزی در شرایط فعلی نیازمند اعتبار150 تا 200 میلیارد تومانی است
مدیرکل امور کتابخانههای عمومی استان مرکزی با اشاره به چالشهای مالی تجهیز کتابخانهها اشاره کرد و گفت: کتابخانه مرکز اکنون 86 درصد پیشرفت فیزیکی دارد، برآورد اولیه ما برای تجهیز کامل کتابخانه رقمی بین 150 تا 200 میلیارد تومان بود. اما با نوسانات نرخ ارز ، این رقم متغیر است.
خوشبختانه در هفته پیشرو، رئیس سازمان برنامه استان مرکزی، به همراه معاون فرهنگی و علمی سازمان مدیریت کشور، از پروژه کتابخانه مرکزی بازدید کردند و قول مساعدت دادند. امیدواریم با پیگیریهای استانداری و سازمان مدیریت، بودجه لازم برای تکمیل این پروژه در آینده نزدیک تأمین شود.
انتهای پیام/711/