مهدی سادات رضوی، پژوهشگر علوم قرآنی، در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به اینکه یکی از آرمانهای بنیادین انقلاب اسلامی، بازسازی علوم انسانی بر محور هدایت الهی است، اظهار کرد: بازتعریف اقتصاد بر پایه وحی، ضرورتی تمدنی است که توان تنظیم حیات جمعی را در مسیر رشد و عدالت دارد.
او با بیان اینکه قرآن، انسان و جامعه را در بستری پیوسته میبیند، تأکید کرد: فهم اقتصادی هم باید در امتداد همین دستگاه معرفتی باشد.
سادات رضوی با اشاره به اینکه آیات متعدد، اقتصاد را بخشی از نظام هدایت معرفی میکنند، گفت: قرآن تنها ناظر به احکام پراکنده اقتصادی نیست، بلکه خطوط اصلی حیات اقتصادی سالم را ارائه کرده است. آیاتى مانند «وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ» (نجم؛ آیه 39) هم بُعد کار و تلاش را تثبیت میکنند و هم نشان مىدهند که عمل اقتصادی امتداد عبودیت است. این نگاه، مانع تبدیل اقتصاد به امری صرفاً مادی و تکساحتی میشود.
این کارشناس با بیان اینکه تفقّه در دین بنیان کشف «راه اقتصاد درست» است، تصریح کرد: قرآن خود را «تِبیاناً لِکُلِّ شَیء» معرفی کرده و این یعنی هدایت اقتصادی بدون استناد به وحی، کامل نیست.
او ادامه داد: همان طور که فقیهان در عرصه عبادات به ژرفنگری نیاز دارند، حوزه اقتصاد اسلامی نیز نیازمند تفقّه و فهم عمیق مبانی است، نه فقط گردآوری احکام ظاهری.
او با اشاره به نقش عقلانیت گفت: قرآن، تعقّل را مکمل تفقّه میداند. آیه «أَفَلَا يَعْقِلُونَ» در موارد متعدد دعوت به بهرهگیری از خرد جمعی است و این نشان میدهد که اقتصاد اسلامی، میان تجربه بشری و هدایت آسمانی جمع میکند.
کارشناس قرآنی اضافه کرد: جامعه دینی موظف است در ساماندادن سیاستهای اقتصادی، از تدبیر، مشورت و دانش کارشناسانه بهره ببرد؛ همانگونه که آیه «وَأَمْرُهُمْ شُورى بَيْنَهُمْ» بر آن تأکید کرده است.
او با اشاره به اینکه توحید در اقتصاد یک اصل فراموششده است، اظهار داشت: قرآن، فعالیت اقتصادی را صحنه ظهور بندگی میداند. آیه «هُوَ الَّذی جَعَلَکُمْ خَلائِفَ الأَرْض» نشان میدهد که انسان در استفاده از منابع اقتصادی، مأموریتدار و پاسخگوست. این اصل زیرساخت اقتصاد امانتی است که در آن مالکیت حقیقی از آنِ خداست و انسان تنها کارگزار مسئول است.
سادات رضوی با اشاره به نقش دولت در نظام اقتصادی اسلامی تصریح کرد: دخالت حکومت برای حمایت از عدالت، ریشه قرآنی دارد. آیات مربوط به زکات، خمس و بیتالمال نشاندهنده نقش تنظیمگر دولت اسلامی در توزیع ثروت و جلوگیری از فقر ساختاری است.
او در پایان با تأکید بر اینکه تزکیه و پالایش اقتصادی روح جامعه را زنده نگه میدارد، گفت: قرآن رشد اقتصادی را از مسیر اخلاق و پاکی میداند. آیه «قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكّاها» بیانگر این معناست که اقتصادِ بیتزکیه، ولو توسعهیافته، به رستگاری نمیرسد. او نتیجه گرفت که اقتصاد اسلامی تنها یک مدل مالی نیست؛ بلکه طرحی برای رسیدن به «حیات طیّبه» محسوب میشود.
انتهای پیام/