منیرهسادات طباطبایی، استاد حوزه و پژوهشگر دینی، در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با بیان اینکه قرآن اقتصادی ارائه میدهد که بر پایه عدالت، تعقّل و عبودیت سامان یافته، گفت: برخلاف نظامهای اقتصادی مدرن که اغلب انسان را به یک عامل مصرفکننده فرو میکاهند، قرآن انسان را موجودی چندبعدی، مختار و مکلف میشناسد.
طباطبایی تصریح کرد: غفلت از این نگرش، بخش قابل توجهی از بحرانهای اقتصادی معاصر را توضیح میدهد.
کارشناس قرآنی با اشاره به اینکه قرآن، اقتصاد را جزء حوزههای راهبردی برای سعادت بشر میداند، اظهار کرد: آیاتى مانند «مَنْ عَمِلَ صالِحاً… فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً» (نحل/97) نشان مىدهد که کیفیت حیات اجتماعی و اقتصادی با عمل صالح پیوند دارد. بنابراین سامانه اقتصادی قرآن بر اصولی شکل میگیرد که فراتر از محاسبات صرف سود و زیان است.
او با بیان اینکه عدالت شاهبیت اقتصاد قرآنی است، توضیح داد: در آیات بسیاری، عدالت به عنوان ستون جامعه دینی مطرح شده است. دولتی که در اقتصاد مداخله میکند، وظیفه دارد چرخش ثروت را عادلانه نگاه دارد. سیاستگذاری اقتصادی بدون این اصل، از نگاه قرآن مشروعیت ندارد.
کارشناس قرآنی در ادامه با اشاره به اینکه تجارت مشروع باید بر رضایت و شفافیت بنا شود، گفت: قرآن هرگونه فعالیت اقتصادی ناسالم را منع کرده است. آیه «وَلا تَبْخَسُوا النّاسَ أَشْیاءَهُمْ» نمونهای است که به صراحت کلاهبرداری، کمفروشی و برهمزدن توازن بازار را محکوم میکند. این آیات، پشتوانه اصول تجارت عادلانه در اقتصاد اسلامی هستند.
او با اشاره به نقش تجربه و دانش بشری در رشد اقتصادی تصریح کرد: قرآن نهتنها عقل را نفی نمیکند، بلکه آن را ستون تدبیر میداند.
طباطبایی با اشاره به آیه «فَاعْتَبِرُوا یا أُولِی الأَبْصار» اضافه کرد: دعوت قرآن به عبرت، در حقیقت دعوت به تحلیل دادهها، استفاده از دانش و اتخاذ تصمیم اقتصادی مبتنی بر شواهد است. این همان جایی است که اقتصاد اسلامی با اقتصاد تجربی گفتوگو میکند.
او با بیان اینکه ایمان و تقوا در قرآن عامل گشایش اقتصادی معرفی شدهاند، گفت: آیه «وَمَن یَتَّقِ اللّهَ یَجْعَل لَهُ مَخْرَجاً وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِب» (طلاق/2-3) نشان میدهد که اقتصاد قرآنی تنها با ابزار مادی تحلیل نمیشود، بلکه قانونمندیهای غیرمادی نیز در رشد جامعه نقش دارند.
محقق قرآنی با اشاره به اینکه اقتصاد قرآنی ترکیبی از هدایت، عقلانیت و مسئولیت اخلاقی است، تأکید کرد: اگر امروز جهان گرفتار بحرانهای اخلاقی و مالی است، به دلیل کنار گذاشتن همین اصول است. اقتصاد سالم، بدون تزکیه انسانی امکانپذیر نیست، به همین دلیل برای ساخت آیندهای عادلانه، باید نگاه قرآنی به اقتصاد را از سطح شعار به عرصه سیاستگذاری عملی منتقل کرد.
انتهای پیام/