به گزارش دفتر منطقهای خبرگزاری تسنیم، چهارمین نمایشگاه ملی و بینالمللی «ابوحنیفه» به ابتکار اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان در کابل گشایش یافته؛ رویدادی یکهفتهای که در آن محصولات بخشهای تولیدی، تجاری و خدماتی به نمایش گذاشته شده است. در مراسم افتتاحیه، مقامات حکومت طالبان، نمایندگان سفارتها، نهادهای بینالمللی، تاجران و سرمایهگذاران داخلی و خارجی حضور داشتند.
اما آنچه این دور از نمایشگاه را از دورههای پیشین متمایز میکند، حضور پررنگ و هدفمند ایران است؛ حضوری که فراتر از شرکت در یک رویداد اقتصادی، به ابزاری برای بازتعریف جهتگیریهای تجاری و سیاسی طالبان تبدیل شده است.
هیئتی بلندپایه از اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران همراه با رؤسای اتاقهای استانهای همجوار افغانستان وارد کابل شده و جمهوری اسلامی ایران با حدود 40 غرفه و نزدیک به 100 تاجر و فعال اقتصادی، بزرگترین سالن نمایشگاه را در اختیار دارد. هدف رسمی این حضور، معرفی توانمندیهای صنعتی، معدنی، کشاورزی و خدمات فنی–مهندسی، شناسایی فرصتهای تازه سرمایهگذاری و توسعه صادرات به بازار افغانستان اعلام شده است.
علیرضا بیکدلی، سفیر ایران در کابل، در مراسم افتتاحیه نمایشگاه تأکید کرد که ایران توانمندیهای بخش خصوصی، ظرفیتهای ترانزیتی، حملونقل و کشاورزی خود را «در خدمت اقتصاد و توسعه افغانستان» قرار داده و بیش از هر زمان دیگری در کنار افغانستان ایستاده است.
وی با اشاره به بندر عباس، بندر چابهار و راهآهن خواف–هرات، نقش این مسیرها را در اتصال افغانستان به شبکههای بزرگتر تجارت منطقهای برجسته کرد.
به گفته بیکدلی، حملونقل کالا از طریق خط آهن خواف–هرات در سال جاری پنج برابر سال گذشته افزایش یافته و صادرات افغانستان به ایران – بهویژه میوههای خشک، محصولات زراعتی و مواد معدنی – رشد قابل توجهی داشته است. این آمار، هنگامی که در کنار تنشهای تجاری اخیر میان افغانستان و پاکستان و بسته شدن مکرر مرزها قرار میگیرد، معنای روشنتری پیدا میکند؛ درواقع طالبان به دنبال تنوعبخشی به راهها و شرکای تجاریاند و ایران یکی از مهمترین گزینههاست.
از مرزهای بسته با پاکستان تا کریدورهای تازه با ایران
در ماههای اخیر، تجارت افغانستان و پاکستان به دلیل تنشهای سیاسی و امنیتی و بسته شدن گذرگاههای مرزی، با چالشهای جدی روبهرو شده است. صفهای طولانی خودروهای باربری، زیان تاجران و بیثباتی در جریان کالاها، برای طالبان یادآوری کرده که اتکا به یک مسیر و یک همسایه، هزینههای سنگینی دارد.
در چنین فضایی، سخنان «نورالدین عزیزی» وزیر صنعت و تجارت حکومت طالبان در نمایشگاه ابوحنیفه، بر لایههای سیاسی این رویداد نور بیشتری میاندازد. وی از «تحرک اقتصادی» در افغانستان سخن گفت که «هرگز متوقف نمیشود» و به توافقهای اخیر با ایران اشاره کرد که بندر چابهار را به یکی از مسیرهای مهم ترانزیتی افغانستان تبدیل میکند.
عزیزی تأکید کرد که اراده مشترک کابل و تهران بر این است که راههای ترانزیتی چابهار و میلک به یک «مسیر بینالمللی و دهلیز زمینی و ریلی» بدل شود.
نمایشگاه بین المللی کابل، از این زاویه، صرفاً محل نمایش کالا نیست؛ ویترین دیپلماسی اقتصادی حاکمیت افغانستان است. نشستهای رودررو (B2B) میان تجار افغان و ایرانی، گفتگوها درباره تسهیل حملونقل و مبادلات مرزی و طرحریزی همکاریهای بلندمدت، نشان میدهد که کابل تلاش دارد وزن تجارت خود را از مرزهای پرتنش با پاکستان، به مسیرهای نسبتاً باثباتتر در جنوب و غرب منتقل کند.
در مقابل، ایران نیز از این فرصت برای تقویت نقش خود میتواند بهره گیرد. با تثبیت جایگاهش بهعنوان مسیر جایگزین برای واردات و صادرات افغانستان، همکاری اقتصادی و سیاسی خود را در کابل نیز گسترش میدهد. بندر چابهار، بندر عباس، راهآهن خواف–هرات و گذرگاه میلک در کنار هم، شبکهای میسازند که میتواند افغانستان را به جای حاشیهنشینی، به حلقهای فعال در تجارت منطقهای بدل کند.
در نهایت، نمایشگاه کابل را میتوان نماد کوچکی از یک روند بزرگتر دانست؛ حرکت تدریجی هیئت حاکمه افغانستان به سوی دیپلماسی اقتصادی چندمسیره؛ تلاشی برای آنکه افغانستان تنها وابسته به یک مرز و یک همسایه نباشد، بلکه از ترکیب مسیرها و شرکا، موازنه تازهای در روابط خارجی خود بسازد.
این که این روند تازه تا چه اندازه بتواند به قراردادهای واقعی، پروژههای زیرساختی و ثبات پایدار منجر شود، به دوام همکاریها، وضعیت امنیتی و توان طرفها در تبدیل شعار به عمل بستگی خواهد داشت.
انتهای پیام/