گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصدوهشتادوهشتمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز شنبه 8 آذر 1404 ضبط و منتشر شد. در این پادکست «ابوالفضل اجلی»، کارشناس مسائل ترکیه به بررسی فراز و فرود مناسبات ترکیه و امارات متحده عربی در 23 سال اخیر پرداخته است.
روابط امارات متحده عربی و ترکیه در دوره حزب عدالت و توسعه از سال 2002 وارد مرحلهای جدید شد. سیاست خارجی این دوره که با معماری احمد داوود اوغلو و دکترین «تنش صفر با همسایگان» تعریف شده بود، بر استفاده از موقعیت ژئوپولیتیک و میراث تاریخی ترکیه برای گسترش همکاریها و نفوذ منطقهای استوار بود.
ترکیه در این دوره خود را بهعنوان الگوی «دموکراسی مسلمان» معرفی میکرد؛ الگویی که برای کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، از جمله امارات، پس از 11 سپتامبر جذاب بود.
بین سالهای 2002 تا 2010 روابط ترکیه و امارات دورهای از همکاری اقتصادی گسترده را تجربه کرد که سرمایهگذاریهای کلان اماراتیها در حوزههای مختلف بهویژه مخابرات شاخصترین مصداق آن بود.
اما با آغاز بهار عربی از 2011، شکاف مهمی در روابط دو کشور شکل گرفت. ترکیه سیاست تنش صفر را کنار گذاشت و با حمایت فعال از شبکه اخوانالمسلمین وارد رقابت ایدئولوژیک و ژئوپولیتیک با امارات شد. این حمایتها محور ترکیه–قطر را در برابر محور امارات–عربستان قرار داد.
در مصر، حمایت ترکیه از محمد مرسی و در مقابل نقش امارات در حمایت از کودتای 2013 نقطه اوج تقابل بود. کودتای نافرجام 2016 در ترکیه نیز با اتهامزنی مقامات ترکیه به امارات، تنشها را تشدید کرد و نام محمد دحلان بهعنوان واسط امنیتی مطرح شد.
در حد فاصل سالهای 2017 تا 2020 رقابت در چندین جبهه آشکار شد: در بحران محاصره قطر، مداخله نظامی ترکیه در حمایت از دوحه در برابر امارات و متحدانش؛ در لیبی، جنگ نیابتی بین دولت وفاق ملی مورد حمایت ترکیه و نیروهای شرق لیبی تحت حمایت امارات و مصر؛در شاخ آفریقا رقابت بر سر بنادر و پایگاههای سومالی و سودان؛ و در مدیترانه شرقی همکاری امارات با یونان و قبرس علیه ترکیه. علاوه بر موارد فوق موضوع پرونده «سادات پکر» نیز به ابزار فشار امارات بر دولت ترکیه تبدیل شد.
با وجود این تنشهای گسترده، از اواخر 2021 روند سریع عادیسازی و ترمیم روابط میان دو کشور آغاز شد.
انتهای پیام/