به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، تولید صنعتی و انبوه، همواره با هزینههای مالی و مصرف منابع طبیعی همراه است. با رسیدن کشورها به شکوفایی صنعتی، علاوه بر هزینههای مادی، چالشهای زیست محیطی نظیر کمبود منابع و آلودگی به دغدغه اصلی بدل شد. کشورهای صنعتی مانند چین و روسیه با دارا بودن هزاران کارخانه، با بحران آلودگی هوا روبرو شدند. شهرهایی مانند کلیولند، دنور و لسآنجلس در مقطعی پس از جنگ جهانی تا دهه 70 میلادی در زمره آلودهترین شهرهای جهان قرار داشتند.
اما پرسش اینجاست چرا این کشورها امروز با وجود تداوم تولید، توانستهاند بحران آلودگی هوا را مهار کنند، درحالی که در ایران نه تنها این معضل رو به کاهش نگذاشته، بلکه تشدید نیز شده است؟
تجربه کشورهای صنعتی نشان میدهد که انتقال صنایع آلاینده به خارج از مراکز پرجمعیت و حتی به کشورهای دیگر، علاوه بر کاهش هزینهها، به بهبود کیفیت هوا کمک شایانی کرده است. قانون هوای پاک (1970) در آمریکا، با الزام ایالتها و سازمانهای محیط زیستی به وضع مقررات سختگیرانه، نقش بسزایی در کنترل آلودگی ایفا کرد.
در ایران نیز قانون هوای پاک در سال 1396 تصویب شد و بر استفاده از سوخت استاندارد تأکید دارد. با این حال، ادامه مازوتسوزی در نیروگاهها و صنایع سنگین در کلانشهرهایی مانند تهران، اصفهان و تبریز، نشان از عدم اجرای مؤثر این قانون دارد. به نظر میرسد دولت نه تنها در کنترل این موضوع ناتوان است، بلکه با فشار سرمایهداران و لابیهای صنعتی مواجه است که حاضر به پذیرش هزینههای کاهش آلودگی نیستند. حتی بحران انرژی و کمبود برق، نیروگاهها را به سمت مازوتسوزی سوق داده است.
ورای مسئله قانونگذاری، نگاه و اولویتبندی دولت در قبال اقتصاد، جامعه و محیط زیست نقش تعیینکنندهای در ایجاد یا حل بحران دارد. وقتی اولویت، صرفاً رشد اقتصادی و خودکفایی باشد و ملاحظات زیست محیطی به حاشیه رانده شود، آلودگی هوا به قیمت توسعه صنعتی تمام میشود. افزون بر این، تحریمها دسترسی ایران به فناوریهای روزآمد تصفیه هوا و کنترل آلایندهها را محدود کرده و بسیاری از کارخانهها همچنان از سیستمهای فرسوده استفاده میکنند.
بیتردید، ایران در چنین بحرانهای به همپیوستهای گرفتار آمده که رهایی از آن تنها با راهحلهای مقطعی ممکن نیست. برونرفت از این شرایط نیازمند عزم ملی، برنامهریزی علمی و اجرای سیاستهای کلان از جمله گذار انرژی، نوسازی ناوگان حملونقل، مدیریت شهری هوشمند، مقابله با لابیگریهای غیرقانونی و تقویت قانون هوای پاک با ضمانت اجرایی بالا است.
انتهای پیام/