Tesnim Haber Ajansı- Son günlerde ABD Başkanı Donald Trump’ın, İran ile nükleer anlaşma sağlanmaması durumunda Tahran’ın nükleer altyapısının “bir kez daha yok edileceği” uyarısı ve İsrail’e verilen güçlü desteğin altını çizmesi, bölgeyi yeni bir gerilim ve belirsizlik ortamına sürükledi. Trump’ın bu açıklaması, Washington’un İsrail’e İran konusunda geniş destek verdiğini ve bu desteğin süreceğinin vurgulandığı bir dönemde yapıldı. Bu söylem hem bölgesel aktörlerde endişeye hem de uluslararası diplomasi çevrelerinde tartışmalara neden oluyor.
Trump yönetimi, İran’ın nükleer çalışmalarını dışarıdan baskı altında tutmayı ana hedef olarak ortaya koyuyor. Trump’ın “anlaşma olmazsa yeniden yok etme” vurgusu, Washington’un askeri seçeneği hâlâ masada tuttuğu izlenimini güçlendiriyor. Bu söylem, İran’ın nükleer altyapısına yönelik önceki hava saldırılarının ardından geldi; bu saldırılar ABD’nin Fordo, Natanz ve İsfahan gibi tesislere yönelik operasyonlarını kapsıyor ve Washington bunu “çok başarılı” olarak ilan etmişti. Fakat burada ABD ve İsrail cephesinin İran’ın nükleer altyapısını yok ettik açıklamaları boşa çıkmış oluyor. Öyle ki İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammet İslami de yaptığı açıklamada İran’ın nükleer gücünü yok ettiklerini iddia edenler İran’da neyi denetleyecekler, neden korkuyorlar sorusunu sormuştu.
Trump’ın Açıklamaları ve Diplomasi İkilemi
Trump’ın açıklamaları iki yönlü bir algı yaratıyor: Bir yandan nükleer tesislere saldırı tehdidini sürdürürken, diğer yandan diplomasi ihtimalini tamamen dışlamadığını ifade ediyor. Beyaz Saray, Trump’ın iki hafta içinde İran’ın askeri ve nükleer tesislerine yönelik İsrail ile ortak bir operasyon yapıp yapmayacağına karar vereceğini belirtti. Bu ifade, askeri seçeneğin hâlâ değerlendirildiğini, ancak tamamen hüküm altına alınmadığını gösteriyor.
İran’ın Tutumu ve Misilleme Yeteneği
Tahran, daha önce İsrail’in saldırılarına karşı füze ve insansız hava araçlarıyla karşılık verdi. Bu misilleme İran’ın askeri kapasitesini ve bölgesel etkisini ortaya koyuyor. Ayrıca İran liderleri, ABD’nin askeri müdahalesinin “telafisi mümkün olmayan zararlar” vereceği şeklinde uyarılar yaptı ve bu da olası bir geniş çaplı askeri yaklaşımın ciddi sonuçlar doğurabileceğini işaret ediyor.
Analistlere Göre Olası Senaryolar
Uzman değerlendirmeleri, İsrail’in yeniden İran’a saldırmasının “mümkün ancak riskli” olduğunu belirtiyor. Bazı analizler, İsrail’in nükleer programı durdurmayı amaçlayan saldırı tehditlerini artırdığına dikkat çekiyor, ancak bunun bir blöf mü yoksa gerçek bir hazırlık mı olduğu tartışılıyor. Ayrıca Trump’ın askeri seçenekleri gündemde tutması, ABD içindeki siyasi eğilimlerin (özellikle Trump destekçilerinin daha agresif dış politika tercihleri) bu seçeneği desteklediğini gösteriyor.
Saldırı Olasılığı Yüksek mi?
Net bir saldırı kararı şu anda belirlenmiş değil. Trump yönetimi diplomasi kapısını tamamen kapatmıyor, ancak “anlaşma olmazsa daha sert saldırılar” tehdidiyle askeri seçeneği canlı tutuyor. İran’ın nükleer programını yeniden hedef alma planları, bölgesel aktörleri ve uluslararası kurumları ciddi şekilde alarma geçirmiş durumda. Bu nedenle yeni bir saldırının olasılığı hem askeri hem diplomatik faktörlere bağlı olarak hâlâ yüksek risk barındırıyor.
Sonuç olarak, İsrail’in yeniden İran’a saldırması muhtemel ancak İran’ın yapacağı misillemenin daha yıkıcı sonuçları olacağını bildiği için ABD ve batılı güçlerin de doğrudan işin içine dahil olarak bir saldırı yapılmasını istemekte ve bunun için ABD ve batıyı ikna çabasında.
Ve son olarak yine şu soruyu soruyoruz; İran’ın nükleer altyapısını yok ettiklerini iddia edenler şimdi hangi nükleer yapıları hedef alacaklar?